De drieëenheid van de architect: plek, mensen en budget
Als je als architect succesvol wilt zijn, is het handig om niet te veel je oren te laten hangen naar de wensen van een opdrachtgever, meent Architect van het Jaar Koen van Velsen. Een opdrachtgever heeft immers maar een beperkte horizon, terwijl de kwaliteit van een gebouw vooral afhangt van de plek en de gebruikte materialen.
Het is immers niet de primaire taak van een opdrachtgever om na te denken over de precieze uitvoering van een bouwproject, vindt Van Velsen. Het begint met een plek, over mensen die wat willen en met een budget. 'Er is altijd wel een plek waar iets moet gebeuren, dus moet je eerst even onderzoeken hoe zo'n plek in elkaar zit. Dan ga je met die mensen praten en kijken of zij wat voor jou zijn en zij wat voor jou. Ze hebben er vaak al heel lang over nagedacht en veel over opgeschreven.'
Mening vormen over de plek
Maar de plannen kunnen nóg zo mooi zijn, het is voor de bestendigheid van het gebouw ook van belang om te weten wat de geschiedenis van een plek is, wat die plek nu betekent voor de mensen die er wonen en nadrukkelijk ook wat een gemeente uiteindelijk wíl met de bewuste plek. 'Je kunt zo dingen ontdekken die je niet altijd meteen ziet. Dat kan in de fundering zitten, of het kan de structuur zijn van de stad zoals die vroeger was. Alle informatie helpt om je een mening te vormen over een plek, om daar vervolgens een idee voor te maken.'
Iets meer samenhang
Want het leven zou er een stuk mooier uitzien als dingen iets meer samenhang zouden hebben, zegt Van Velsen stellig. En een opdrachtgever kan zomaar weer zijn handen van een project afhalen. Daarom is het juist van groot belang dat je ook het belang voor de gemeente of de specifieke plek voor ogen hebt. 'Het moet honderd jaar goed zijn, ook zonder al te veel onderhoud. Het is uiteindelijk aan de architect om over de vraag in discussie te gaan. Wij doen niet anders en opdrachtgevers denken niet altijd na over hoe ze gehuisvest willen worden.'
Veel goeds voor de stad
Een illustratief voorbeeld van hoe je als architect het verschil kunt maken is het nieuwe treinstation van Breda. 'Het is een deel van de gebiedsontwikkeling in Breda. Wat we daar gemaakt hebben is eigenlijk een stadswijk met 150 woningen 20.000 vierkante meter kantoor, een treinstation, een busstation en winkelcentra. En wel zo dat het als vanzelfsprekend aansluit op de stad en echt een verbinding tussen de stadsdelen kan zijn. Ik ben er trots op dat het zoveel goeds gedaan heeft voor de stad.'
