VVD: strengere regels voor Nederlandse bedrijven die willen zakendoen in China

Voor de export van bepaalde technologieën naar China gelden al regels, maar volgens Brekelmans is dat niet voldoende. Volgens het Kamerlid wordt een Nederlands bedrijf dat zich in China vestigt en daar een samenwerking met een lokaal bedrijf aangaat, nu geen strobreed in de weg gelegd. 'Als er hier een start-up is die technologie ontwikkelt die relevant is voor het Chinese leger, dan kan dat Nederlandse bedrijf gewoon zakendoen in China en een joint venture sluiten.'

Brekelmans vindt nieuwe wetgeving nu belangrijk, omdat valt te verwachten dat China zal blijven proberen om Westerse technologie in handen te krijgen. 'Er zitten nog een aantal gaten in de ontwikkeling van China', zegt Brekelmans. 'Wij moeten als Europa en als Westerse wereld heel erg oppassen dat we die gaten nu niet invullen doordat wij onze technologie te gemakkelijk ter beschikking stellen.'

Luister ook | China's ontembare militaire ambities

Veiligheidstoets

Het VVD-Kamerlid wil een veiligheidstoets voor bedrijven die over belangrijke technologie beschikken, vóór ze in China mogen investeren. Dergelijke regels gelden nu al het exporteren van strategisch belangrijke technologie naar China.

Hoe de veiligheidstoets eruit moet zien, dat weet Brekelmans nog niet. 'Ik ben er nu naar aan het kijken wat voor regels je daarvoor zou moeten instellen. Het gaat vooral om investeringen in China door een bedrijf dat zich daar wil vestigen. Zelfs de Amerikanen hebben hier nog geen goede regels voor, terwijl zij normaal altijd een aantal jaren voorlopen.'

Brekelmans denkt niet dat het afdoende is om uit te gaan van de goede bedoelingen en keuzes van de betreffende Nederlandse bedrijven. 'We zien nog steeds bedrijven die ter goeder trouw een joint venture aangaan. Dan blijkt later dat de Chinese communistische partij toch onderdeel is van dat bedrijf.'

Lees ook | NOC*NSF: atleten, laat eigen telefoons en laptops thuis

Genuanceerder beeld

Volgens voorzitter Boudewijn Poldermans van de China Business Council liggen de zaken echter genuanceerder dan Brekelmans stelt en liggen de feiten 'ook anders'. Poldermans was vanaf eind jaren zeventig betrokken bij de vorming van veel strategische allianties en joint ventures. 'Tegenwoordig is 80 procent van de bedrijven in China voor 100 procent eigendom van buitenlandse partijen. Joint ventures zijn zeldzaam en alleen in bepaalde subsectoren.'

'Bedrijven kunnen ook zelf bepalen of ze met gevoelige technologie in landen als Rusland en China willen investeren. Er is in Europa en de VS wel degelijk regelgeving tegen de overdracht van gevoelige technologie. Er is ook zeker geen sprake van dwang meer, de gedwongen overdracht van technologie is niet juist. Er is geen enkele Chinese wet die dat voorschrijft. Dat bedrijven die actief willen zijn dat in een joint venture moeten doen, is niet waar.'

In reactie op wat Poldermans zegt, wijst Brekelmans op het onderzoek van onderzoeksbureau Datenna onder duizenden joint ventures. Met name gekeken naar de 500 grootste Europese bedrijven concludeert het onderzoeksbureau dat er technologie naar de Chinese overheid lekt. 'Het lijkt dan alsof je zaken doet met een Chinees bedrijf, maar in werkelijkheid gaat om de overheid via allerlei constructies. Het zou kunnen dat wat meneer Podlermans aangeeft dat het minder voorkomt.'