Vijf- tot zes miljoen Nederlanders krijgen binnenkort een naheffing van honderden euro's van de Belastingdienst, óf ze krijgen minder belasting terug. Dat schrijft staatssecretaris Wiebes van Financiën aan de Tweede Kamer. De aanslag is een gevolg van een aanpassing in het belastingplan 2014, die nog door Wiebes' voorganger Frans Weekers is gedaan.
Voor de VVD komt deze regeling als een boemerang terug, zegt politiek commentator Jaap Jansen. "In het begin van deze kabinetsperiode stond iedereen op zijn achterste benen over de inkomensafhankelijke zorgpremie. Die moest toen van tafel en in ruil daarvoor kwam toen deze inkomens afhankelijke regeling en nu pas blijkt wat voor ellende dié weer veroorzaakt. Groot probleem dus voor de VVD, de partij waar overigens ook Wiebes lid is."
Vooral de karige informatieverstrekking zit Omtzigt dwars. "Gisteravond kwam er slechts één regel antwoord hierover in een brief van 27 pagina's, terwijl het de helft van de Nederlandse belastingplichtigen geldt. Dit kan tot problemen leiden bij mensen, dat hebben we ook bij toeslagen gezien. Ze moeten het eerst maar tot de bodem uitzoeken. Maandag hebben we een debat met Wiebes over het belastingplan en daarin wil ik precies weten wat er aan de hand is, hoe lang ze het al wisten en wat ze al die tijd gedaan hebben."
Wiebes
Maar volgens politiek verslaggever Jaap Jansen is de kans groot dat de Belastingdienst ook nu nog niet kan vertellen wat de bedragen per persoon zijn. "En als ze dat wél weten, dan heeft Wiebes een nieuw politiek probleem, want dan had hij het eerder aan de Kamer kunnen melden. De coulance die Omtzigt wil kan leiden tot een inkomstentegenvaller voor het kabinet en dan leidt deze blunder tot nieuwe problemen."
Waar het mis ging? Enerzijds zou het volgens Jansen wel eens kunnen dat de politieke antenne van Wiebes te wensen overlaat. Aan de andere kant had de Tweede Kamer wel degelijk kunnen weten dat er iets aan zat te komen. "De conclusie moet in ieder geval zijn dat ingewikkelde belastingregels eigenlijk onuitvoerbaar zijn. Daarom moet er snel een nieuw en eenvoudiger belastingstelsel komen, vinden de meeste partijen. Maar maak daar maar eens een goed compromis over tussen VVD en PvdA."
Tabellen
Dat er problemen waren komt niet als een verrassing, zegt Omtzigt, maar dat ruim de helft van de Nederlanders opeens honderden euro's moet bijleggen is op zijn minst opmerkelijk. "Het is omdat de Belastingdienst niet in staat was om de eigen belastingtabellen tijdig in de computertabellen in te voeren. Daardoor hadden ze de nivellering die Samsom en Zijlstra hadden afgesproken wel in de wet gezet, maar niet in de computerprogramma's van de Belastingdienst."
En dat kun je eigenlijk niet maken, meent Omtzigt. De burger wordt geacht de regels van de Belastingdienst te kennen, dan mag je toch van de fiscus zelf verwachten dat die de regels kent. "Nivelleringsplannen met de zorgpremie konden niet doorgaan en daarmee werd het voor de Belastingdienst onuitvoerbaar om het in een aantal weken te regelen. Maar de vraag is wél: wat is er tussen januari en oktober gedaan om het probleem kleiner te maken? Tot nu toe lijkt het op nul en dat is ook de huidige staatssecretaris aan te rekenen."
Maar volgens Jansen heeft Wiebes wel degelijk fouten gemaakt. "Toen hij in februari aantrad, wist hij dit al. Waarom is toen niet bekendgemaakt om wat voor bedragen het ging? Waarschijnlijk was de Belastingdienst toen nog steeds aan het rekenen, maar dan moet je als staatssecretaris de belastingbetaler wel voorbereiden en zeggen: "Mensen, er komt nog een tegenvaller aan, hou daar rekening mee!"."