Grappen over hoe makkelijk de belastingaangifte is: die kennen we nu wel. Feit is wel dat de belastingdienst steeds meer gegevens van uw aanslag vooraf invult, zoals het saldo op uw bankrekening, uw gespaarde pensioen of de waarde van uw beleggingen.
Dat lijkt makkelijk en overzichtelijk, maar de kans op fouten is door deze voorinvulling wel groeiende. Uit eerder onderzoek van de consumentenbond bleek namelijk dat één op de tien aanslagen die door de fiscus zijn ingevuld niet kloppen.
Problemen
“Het kan gaan om fouten in het inkomen, bijvoorbeeld omdat er gegevens ontbreken”, vertelt woordvoerder Sybren Visser. “Als iemand in de loop van het jaar van baan is gewisseld en dat is nog niet bij de Belastingdienst bekend, dan komen die gegevens dus nog niet terug in die in de vooringevulde aangifte. Maar het kan ook gaan om een niet correcte WOZ-waarde van de woning. Redelijk kort voordat je je belastingaangifte doet, krijg je je nieuwe WOZ-waardebepaling binnen. Kortom: het is altijd even zoeken welke WOZ-aangifte je daar voor nodig hebt en als er dingen ontbreken, moet je die aanvullen. En als dingen niet juist zijn, moet je ze rechtzetten.”
Buitenlandse rekeningen
En vanaf 1 maart komt daar een risico voor de belastingbetaler bij. Want vanaf dan vult de belastingdienst zelf de bedragen in die van buitenlandse rekeningen komen. Want ook al heeft de oud-minister van Financiën, Jan Kees de Jager, een succesvolle jacht geopend op de verborgen miljarden aan spaartegoeden in het buitenland, is er een kans dat de fiscus minder weet dat u denkt, zegt belastingrecht advocaat Guido de Bont:
“Als ze nu iets gaan invullen, dan is dat denk ik eerder grootspraak in de pers, dan dat ze feitelijk materiaal hebben. Want als ze het wel zouden hebben, zouden ze het echt niet zo dom zijn omdat terloops in te vullen in een vooringevulde aangifte. Nee, dan krijg je een uitgebreide vragenbrief en de FIOD op de stop.”
Geen menselijk handwerk
Kortom: de kans is groot dat de vooringevulde gegevens uit het buitenland niet kloppen. Maar men wordt door de voorinvulling wel verplicht op de aangifte van de fiscus te reageren, met alle gevolgen vandien. Want door de automatisering komt er geen menselijk handwerk meer aan te pas, waarschuwt De Bont:
“De computers worden zo ingesteld dat aangifte waar iets raars mee is, worden uitgeworpen. En op basis van welke criteria dat gebeurt, is één van de grootste staatsgeheimen. Anders zou het heel makkelijk zijn om een aangifte in te vullen die niet klopt, maar voor akkoord wordt afgestempeld.”
BelastingTelefoon
En wat doe je als er problemen zijn? Dan bel je de BelastingTelefoon. Maar volgens Consumentenbond-woordvoerder Visser kon men daar vorig jaar niet altijd van op aan: “We hebben zelf een onderzoek gedaan bij de Belastingtelefoon. Toen kwam daaruit dat als je meerdere keren met de BelastingTelefoon belde en je stelde dezelfde vraag, dat je uiteenlopende antwoorden kon krijgen.”
En dus heeft de Consumentenbond een advies voor de belastingbetaler: “Of je moet vragen of de belastinginspecteur je terugbelt, of je moet je vragen schriftelijk vragen.”
Privacy
Daarbij groeit met de voorinvulling nog een ander probleem. Steeds meer gegevens worden op deze manier opgeslagen voor het volgende jaar: iets dat vroeger veel minder het geval was. Want toen deed de Belastingdienst niet veel meer dan door personen verstrekte gegevens controleren bij banken, pensioenbedrijven en beleggingsinstellingen. Maar in het nieuwe systeem moet de fiscus steeds meer gegevens bewaren, opslaan en gebruiken, zo geeft privacydeskundige Petra Tolen toe.
“De Belastingdienst mag best wel ver gaan. Ze hebben best grote bevoegdheden, op basis van de belastingwetgeving, om informatie op te vragen. Je kan de vraag stellen in hoeverre de Belastingdienst dat mag doen.”