Klokkenluiders luiden niet langer vogelvrij
Klokkenluiders lopen niet langer het risico om te worden ontslagen als ze ernstige maatschappelijke misstanden aan de kaak stellen. Althans: Als het aan initiatiefnemer Ronald van Raak van de SP ligt, biedt het Huis voor Klokkenluiders een veilige plek voor onafhankelijk onderzoek en ontslagbescherming. "Ik wil graag nog dit jaar de eerste steen leggen."
Zeven partijen in de Tweede Kamer hebben daarvoor een initiatiefwet geschreven. Een eerdere versie van de wet strandde in de Eerste Kamer, maar de initiatiefnemer, SP Tweede-Kamerlid Ronald van Raak, denkt nu ook in de senaat voldoende steun te krijgen.
Nadat een eerdere versie van het wetsvoorstel nog door de Eerste Kamer werd afgewezen, kwamen Van Raak cs. met enkele noodzakelijke, maar bij nader inzien alleen maar gunstige aanvullende eisen.
Het Huis voor Klokkenluiders zal niet onder de Nationale Ombudsman vallen omdat het niet alleen om overheidgerelateerde kwesties gaat, en er komt een duidelijke scheiding tussen de adviesfunctie van het Huis en de onderzoeksfunctie, waarin onderzoekers zich wat strenger kunnen opstellen. Bewust is gekozen voor een onafhankelijke positie, met als rechtsvorm een ZBO. "Zonder enige bemoeienis van de regering. En de leden worden door de Tweede Kamer benoemd. Ook de samenwerking met bijvoorbeeld het Openbaar Ministerie, inspecties en toezichthouders is beter geregeld."
In de regelgeving en juridische procedures zijn waarborgen aangebracht die moeten voorkomen dat werknemers misbruik maken van de beschermingsconstructie, bevestigt Gerrit de Wit, voorzitter van de Expertgroep Klokkenluiders. "Er is straks een vooronderzoek, waarin wordt gekeken hoe de melder zich heeft gedragen en waarom hij melding doet; meldt hij te goeder trouw? Heeft hij naar behoren gehandeld? Er wordt dus naar zijn motieven gekeken, dus dat maakt deel uit van het ontvankelijkheidsonderzoek."
Nu kunnen mensen nog naar de media gaan en hun baas beschuldigen van van alles en nog wat, waartegen een goed verweer vaak onmogelijk is. "Nu gaat het Huis voor Klokkenluiders eerst kijken of je wel een klokkenluider bent; als je ruzie hebt met de baas over arbeidsomstandigheden of loon moet je naar de vakbond, maar als het echt gaat om een misstand - fraude of corruptie - dan ben je een erkende klokkenluider en krijg je rechtsbescherming."
