Het gaat niet in alle gevallen om fysiek sexueel geweld. Ook nafluiten en ongepaste aanrakingen zijn meegerekend. Het is voor het eerst dat is onderzocht hoe vaak dit soort misbruik binnen sportclubs voorkomt.
Retrospectief
Het onderzoek is uitgevoerd onder mensen tussen de 18 en 50 jaar die rapporteerden over wat zij hebben meegemaakt in hun jeugd. "Dat wil zeggen dat de oudste persoon rapporteerde over de situatie begin jaren '80 en de jongste persoon over begin jaren '2000", zegt onderzoekster is Tine Vertommen van de Universiteit Antwerpen.
"We vonden het onmogelijk om kinderen zelf te vragen naar mogelijk traumatiserende gebeurtenissen in hun sportomgeving. Daarom is ervoor gekozen retrospectief te werken."
6 jaar
Uit het onderzoek komt onder meer naar voren dat mensen al zo vroeg als op 6-jarige leeftijd te maken hebben gekregen met seksueel grensoverschijdend gedrag op hun sportclub. Bij andere begon het later, bijvoorbeeld in de puberteit.
Opvallend is dat in tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, het lang niet alleen om trainers en coaches van sportclubs gaat. "We hebben ook veel aandacht besteed aan alle mogelijke andere plegers. Uit de eerste resultaten blijkt heel duidelijk dat vooral de medesporters verantwoordelijk zijn voor het plegen van ongewenst gedrag", zegt Vertommen.
Dark Number
Veel van de gevallen zijn nooit bij de politie of hulpdiensten gemeld. De onderzoekster spreekt dan ook van een 'dark number'. "Omdat het over zo’n gevoelig onderwerp gaat, is het aantal effectieve gebeurtenissen veel hoger dan het aantal dat gemeld wordt bij een officiële instantie."
In hoeverre dezelfde percentages vandaag de dag nog gelden, is moeilijk te zeggen. "Data moet je niet overclaimen", zegt Vertrommen. "Daarbij is men in Nederland, vanuit het NOC*NSF en de grote bonden, hier als sinds eind jaren negentig, begin 2000 veel mee bezig door middel van projecten rond seksueel misbruik."
Het probleem zit hem eerder in de sportvelden- en hallen, stelt de onderzoekster. "Dit soort maatregelen moeten doorsijpelen naar de verenigingen zelf, zodat mensen voldoende op de hoogte zijn van de hulpmiddelen en preventiemiddelen die worden aangeboden."
Nuancering
Het onderzoek is met deze eerste resultaten nog niet beëindigd. Vertrommen: "We gaan nu verder met enkele details en nuanceringen. Bijvoorbeeld wat de invloed is van leeftijd en geslacht. En of het klopt dat de kans die je hebt om slachtoffer te worden van emotioneel, fysiek of seksueel grensoverschrijdend gedrag groter wordt naar mate het sportnivea hoger is."