Teeven had de geheime deal met drugshandelaar Cees H. nooit mogen sluiten en de zaak rammelde aan alle kanten. Tot dat keiharde oordeel komt de commissie-Oosting, die de beruchte schikking maandenlang heeft onderzocht. Volgens Oosting kan de schikking 'de toets van kritiek niet doorstaan'. "Niet naar de inhoud en ook niet uit een oogpunt van totstandkoming en afwikkeling."
Publieke zaak
VVD-kamerlid Fred Teeven sloot als officier van justitie in 2000 een schikking met Cees H. De veroordeelde drugshandelaar betaalde 750-duizend gulden en in ruil daarvoor kreeg hij 4,7 miljoen gulden terug, waar eerder beslag op was gelegd. De oud-staatssecretaris handelde op eigen houtje, liet de top van het Openbaar Ministerie volledig in het duister, maar kreeg rugdekking van de leiding van het OM in Amsterdam, waar hij toen officier van justitie was, meent de commissie.
Toch vindt Teeven dat hij destijds heeft gedaan wat nodig was in het belang van de publieke zaak, zegt hij tegen verslaggever Jaap Jansen. Daarom zal fractievoorzitter Halbe Zijlstra bot vangen als die hem vraagt op te stappen. "Dan zeg ik: ik ben van integer en onbesproken gedrag, dus dat is het antwoord. Of ik blijf zitten? Daar heeft hij dan de goede consequenties aan verbonden."
Teeven heeft na lezing van het rapport respect voor het vele werk van de commissie-Oosting. "Maar ik ben wel van mening dat ik 15 tot 21 jaar geleden dat heb gedaan wat toen nodig was in het kader van het bestrijden van de zware georganiseerde misdaad, binnen de grenzen van de rechtstaat. Dat belang heb ik toen gediend en dat belang wil ik blijven dienen. De minister van Veiligheid en Justitie zal een beleidsreactie geven en er zal een debat komen in de Kamer, dus dat gaan we allemaal rustig afwachten."
Geen goede deal
Ongelofelijk hoe ongenadig Teeven ervan langs krijgt, zegt verslaggever Jeroen Stans. Het was volgens de commissie-Oosting in ieder geval geen goede deal voor de staat, zei de commissievoorzitter tegen verslaggever Laurens Boven. De vraag die opspeelt: 'is deze deal gemaakt voor volk en vaderland?', maar daar was volgens Oosting geen sprake van. "Het was een hele magere opbrengst, van wat ingezet als grote operatie."
De commissie stelde ook vast dat het publieke belang niet gediend was met de deal. "De opbrengst hier is helemaal niet wat die had moeten zijn. Teeven heeft in 1998 volle steun gehad van de Amsterdamse hoofdofficier Vrakking en diens opvolger Ben Swagerman, met wie hij samen de deal heeft ondertekend. In die zin heeft hij niet op eigen houtje gehandeld: er is goedkeuring gevraagd aan het college van procureurs-generaal, alleen op een gebrekkige manier."
Strafvermindering
Ook had Teeven aan Cees H. nooit strafvermindering mogen toezeggen. Een koppeling tussen een schikking en strafkorting was in 1999 door VVD-minister van Justitie Benk Korthals al ‘ondubbelzinnig’ en ‘uitdrukkelijk afgewezen.’ Daarnaast werd ook de Belastingdienst niet op de hoogte gebracht van de schikking. Dat de fiscus erbuiten gehouden werd, is door Teeven en het Amsterdamse OM niet gemeld aan het college van procureurs-generaal.
Aanvankelijk wilde het Openbaar Ministerie Cees H. financieel kaalplukken, omdat werd gedacht dat er wel een half miljard gulden te halen viel. Volgens de commissie-Oosting was ‘er veel voor te zeggen geweest’ om die vorderingsprocedure destijds door te zetten, in plaats van in te zetten op de beruchte schikking. De commissie zegt niet vast te kunnen stellen dat H. informatie heeft doorgespeeld in ruil voor de schikking. Teeven stapte samen met minister Opstelten in maart van dit jaar op. Bij zijn aftreden zei hij dat met de deal ‘helemaal niks mis’ was.
Archief een puinhoop
Het VVD-duo stapte op, omdat hun positie onhoudbaar was geworden nadat alsnog een bonnetje over de Teeven-deal was gevonden. Opstelten had de Tweede Kamer meermaals gezegd dat er geen bewijs te vinden was. Volgens de commissie is er ‘vruchteloos gezocht’ naar informatie ‘die wel aanwezig was, maar door slechte archivering bij de gerechtelijke organisatie in Amsterdam helaas moeilijk toegankelijk’ was.
Volgens de commissie heeft Teeven aan Opstelten voorgesteld tegen de Kamer te zeggen dat er ‘onvoldoende feitelijke herinneringen’ waren over de exacte hoogte van het schikkingsbedrag. Omdat er geen dossier was, zo gaf Teeven aan. Maar de informatie was er wel degelijk.
Geen toeval, maar journalistiek speurwerk
Dat de deal in 2014 en 2015 vlak voor verkiezingen opspeelde is volgens de commissie het gevolg van ‘goed journalistiek speurwerk’ van Nieuwsuur. Van duistere krachten die uit waren op een afrekening, is volgens de commissie ‘niet gebleken.’ VVD-minister Schippers van Volksgezondheid zei begin dit jaar juist dat het ‘geen toeval’ was dat de deal vlak voor de verkiezingen opdook.
Premier Rutte wordt in de cruciale passages van het rapport niet genoemd door de commissie.