Door: Reinout van Wagtendonk
Voor veel Amerikanen is de kwestie Guantanamo Bay een ver van m’n bed verhaal geworden. Ze willen er liefst niet aan hoeven denken dat de VS bijna 12 jaar na 9/11 nog steeds zonder vorm van proces mensen vasthoudt op die militaire basis op Cuba.
Obama heeft tot nu toe gefaald in het inlossen van zijn verkiezingsbelofte van vijf jaar geleden dat hij als president Guantanamo zou sluiten. Hij ging de blamage die dit militaire gevangenkamp daardoor ook voor hem is geworden gisteravond niet uit de weg. Hij kreeg daarbij te maken met een hardnekkige demonstrante in de zaal. Obama gebruikte de interrupties om te benadrukken dat deze kwestie niet langer onder het tapijt geveegd kan blijven.
Dwarsliggen
President Obama herhaalde dat Republikeinen in het Congres niet langer moeten dwarsliggen en moeten toestaan dat Guantanamo gedetineerden overgebracht kunnen worden naar zwaar beveiligde gevangenissen binnen de VS voor berechting. Obama nam voor het eerst ook z’n eigen verantwoordelijkheid. Het is op zíjn gezag dat gevangenen niet naar Jemen gerepatrieerd mogen worden. 86 van de 166 overgebleven gedetineerden zijn door het Amerikaanse ministerie van Defensie goedgekeurd voor terugsturen naar hun land van herkomst, 56 van hen komen uit Jemen.
Met Obama’s uitspraak donderdagavond dat zijn verbod op terugsturen naar Jemen niet meer geldt is één van de argumenten tegen het sluiten van Guantanamo weggenomen. Republikeinen in het Congres zullen evengoed ongetwijfeld blijven dwarsliggen. Er is gewoon geen druk vanuit de publieke opinie die deze kwestie dringend maakt voor de politiek. Obama probeerde gisteravond de publieke opinie op te jutten met een ander argument.
Openhouden te duur
Guantanamo Bay openhouden is te duur in deze tijd van fiscale crisis en de noodzaak tot bezuinigen. Misschien dat dát argument Amerikanen tot druk op hun politici zal bewegen om iets te doen aan het internationaal bekritiseerde Guantanamo Bay. Misschien, maar niet waarschijnlijk.
In zijn toespraak van gisteravond verdedigde Obama het gebruik door de VS van drone-vliegtuigjes om er terreurverdachten mee te doden. Maar Obama zei dat gebruik van dit omstreden wapen verminderd wordt, dat het gezag erover wordt overgeheveld van de CIA naar het ministerie van Defensie en dat een geheime rechtbank het doden van terreurverdachten via deze methode voortaan zal moeten goedkeuren.