Teeven snel naar Congo vanwege Nederlandse adoptiekinderen

Waarom wil Congo de kinderen niet laten gaan?
Staatssecretaris Teeven: “De kinderen zijn al geadopteerd. De juridische procedures tussen de ouders en de kinderen zijn volledig afgerond. Op dat punt is er dus geen enkel beletsel meer. Waarom Congo ‘het’ niet wil laten gaan, is een beetje ‘in het duister gissen’. Er worden twee redenen gegeven. De eerste zou kunnen zijn dat er in andere landen – niet Nederland – onregelmatigheden zijn geweest met geadopteerde kinderen en dat de regering van Congo daar goed naar wil kijken.”

Wat voor onregelmatigheden zijn dat?
“Dat er bijvoorbeeld ‘doorgeadopteerd’ is. Dus dat kinderen geadopteerd zijn door ouderpaar A en dat er vervolgens een ouderpaar B komt dat de kinderen uiteindelijk gaat opvoeden en dat de kinderen daar terechtkomen. Dat wil de regering Congo niet. Dat kan ik me ook goed voorstellen. Dat speelt in Nederland overigens totaal niet. Dat is helemaal de discussie niet. Daar hebben we wel last van, lijkt het. De tweede reden is er een die mij eerst vandaag bekend is geworden: er is een wetswijziging aan het plaatsvinden die voor 15 december zal zijn afgerond. Daarna zouden er geen beletselen meer zijn om te vertrekken naar, in dit geval, Nederland.”

Dat zou betekenen dat de kinderen wel naar Nederland zouden kunnen zodra de wetgeving er is?
“Ja, dat is het verhaal, maar daar ben ik nog wel heel voorzichtig mee. We hebben het vandaag gehoord. Ik wil mezelf op de hoogte stellen van de situatie, dus ik zal volgende maand naar Congo reizen om dat persoonlijk met de autoriteiten daar te bespreken. Het is een heel trieste zaak voor deze ouders.”

Achter de schermen wordt er op diplomatiek niveau al een hele tijd geprobeerd om die kinderen naar Nederland te krijgen. Waarom lukt dat niet?
“Dat heb ik aangegeven. De twee redenen heb ik net genoemd. Als de diplomatieke pogingen op een gegeven moment geen succes bieden, moet je de achter-de-schermen-diplomatie een beetje staken en proberen voor de schermen iets te doen. De kans dat het lukt is niet zo groot. Dat heb ik de ouders ook verteld, die ik een aantal weken geleden heb ontmoet op het departement. Ik heb toen ook verteld dat ik die laatste poging wil wagen, maar dat ik niks kan zeggen over de kans op resultaat. Het kan echt zijn dat ik met lege handen terugkom. Maar ik vind wel dat ik die poging moet wagen. Dus dat ga ik doen.”

Twee jaar geleden stopte Nederland nog met adopties uit Oeganda omdat daar corruptie en kinderhandel niet uit te sluiten vielen. Waarom heeft u wel vertrouwen in Congo dat als nog veel instabieler bekend staat dan Oeganda?
“We kijken of de procedures stabiel zijn. Niet of het land instabiel is. Dat is niet de discussie. Dat kan soms met elkaar samenhangen, maar soms niet. Soms zijn landen daar heel zorgvuldig mee, alhoewel het land op veel plaatsen niet stabiel is. Wij controleren dat ook vanuit het departement. Ten aanzien van Haïti hebben we een opschorting gehad, ten aanzien van Oeganda hebben we een opschorting gehad. We hebben Congo ook bekeken. U weet: ik overleg daar ook regelmatig met de Tweede Kamer over of de procedures zuiver, objectief en transparant zijn. In Congo bestaat daarover geen misverstand. Het is eigenlijk omgekeerd: Congo twijfelt er aan of alle landen in de westerse wereld er transparant mee omgaan als kinderen op een gegeven moment in de westerse wereld komen. Dus eigenlijk is het probleem omgekeerd hier.”

Laat u zich niet voor het karretje spannen van het adoptiebureau in kwestie?
“Nou, dat lijkt me nou echt onzin, deze vraag. Dit is natuurlijk totaal niet aan de orde.  Wat hier aan de orde is, is dat we regelmatig contact hebben met dat bureau, juist met de adoptiebureaus die in Nederland vergunninghouder zijn en de teugels een aantal jaar geleden hebben aangetrokken. We oefenen veel meer controle uit en gaan zelf kijken in Afrika. Dus dat speelt totaal helemaal niet."