VNG: Maak gemeenten volledig baas in eigen huis

Wie betaalt bepaalt; dat adagium lijkt niet op te gaan voor de sociale taken die de gemeentes overnemen van het Rijk. Ze moeten het beleid gaan maken, terwijl de landelijke overheid bepaalt hoeveel geld mag worden uitgegeven. Geen goede zaak, zegt Annemarie Jorritsma, burgemeester van Almere en voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VVNG). "Dat domein ligt zó dicht bij de gemeenten, dat burgers rechtstreeks merken wát een gemeente doet."

Die gemeente moet dan wel zijn eigen keuzes kunnen maken, zegt Jorritsma. "Wil je een heel mooi voorzieningenniveau, dan betaal je als burger ook meer geld. Het is niet goed dat daar nu totaal geen relatie tussen is." Helemaal waar, zegt de Eindhovense  PvdA-wethouder Staf Depla. "Je moet zorgen dat de gemeente als verantwoordelijke daar de beslissingen over kan nemen en dat de lokale democratie bepalend is over hoeveel je daaraan besteedt."

Verschillen
Onzin, vindt Depla's Utrechtse collega Mirjam de Rijk (GroenLinks). Zij vreest dat er grote verschillen ontstaan tussen de gemeenten; rijke gemeenten met weinig probleemgevallen zullen de belasting laag kunnen houden, terwijl armere gemeenten juist relatief veel op hun bordje krijgen. "We horen wel een beetje bij elkaar als land." Niettemin dreigt ook volgens De Rijk 'een gekke toestand'. "We worden verantwoordelijk voor het sociale beleid en krijgen daar veel te weinig geld voor, dus het is echt een groot probleem."

En dan Bloemendaal. Daar bestaat vooral de angst dat lokale belastingen alleen maar worden ingezet als instrument om de burgers nóg iets meer geld uit de zak te kloppen. We hebben het hier dan ook over de rijkste gemeente van het land, waarvan als we wethouder van Financiën Tames Tokkes mogen geloven de bevolking er erg aan hecht om 'zelfstandig door het leven te gaan'. "We denken dat we in staat zijn om de kosten die voortvloeien uit decentralisatie en de WMO-wet zelf te financieren."