Hennis: Verkeerd beeld over verzamelen telefoongegevens
Het kabinet is met de informatie over het verzamelen van communicatiegegevens naar buiten gekomen omdat er "sprake was van hardnekkige beeldvorming en er inmiddels ook sprake is van een rechtszaak'', zegt minister Jeanine Hennis van Defensie.
"Er is heel veel ruis op de lijn geweest over de zogenoemde 1,8 miljoen data. Het beeld werd neergezet of het zou gaan om telefoongesprekken'', aldus de minister. "Er is een verkeerd beeld ontstaan in het publieke debat.'' Het gaat volgens haar om informatie die verzameld is ten behoeve van militaire operaties en dat is gebeurd "binnen de wettelijke kaders''.
Volgens Hennis gaat het om metadata en "nadrukkelijk niet om telefoonverkeer tussen Nederlanders''. Ook worden geen Nederlandse telefoonnummers gedeeld in dit kader, voegde ze eraan toe. Het gaat om gegevens voor terrorismebestrijding zoals wie belt met wie en hoe vaak. Het gaat niet om de inhoud van gesprekken. Het zou bijvoorbeeld kunnen gaan om het volgen van twee leden van de Afghaanse Taliban die radioverkeer met elkaar hebben.
Amerikanen
De kwestie kwam in oktober naar buiten in het Duitse blad Der Spiegel. Daarna kon uit woorden van minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijkszaken) worden opgemaakt dat Amerikanen verantwoordelijk waren voor het onderscheppen van de gegevens. Hennis wilde hier niet op ingaan. "Ik heb nooit eerder gecommuniceerd dat de Amerikanen het hebben gedaan'', zei ze.
Rechtszaak
Bij de rechtszaak gaat het om een zaak die is aangespannen door een aantal burgers en organisaties (waaronder de Nederlandse Vereniging van Journalisten) tegen de Nederlandse Staat. Bij de rechtszaak zou de informatie ter tafel komen en "als je het daar doet, moet je het ook in het publieke debat doen'', zei Hennis.
De klagers willen dat gestopt wordt met gebruik van gegevens van de Amerikaanse dienst NSA die niet in overeenstemming met de Nederlandse wet zouden zijn verkregen. Volgens advocaat Christiaan Alberdingk Thijm betekent de bekendmaking voor de rechtszaak dan ook niets. “Het vreemde is alleen dat onze procedure daar helemaal niet over gaat. Wat hier gebeurt, is dat de Nederlandse overheid een enorm rookscherm probeert op te tuigen om zowel de Nederlandse pers als de procespartijen in deze zaak in verwarring te brengen.”
Enorm probleem
De advocaat verbaast zich over de gang van zaken, vooral over de inhoudelijke draai die Plasterk heeft gemaakt: eerder zei hij nog dat Nederland niets te maken had met het verzamelen van de gegevens; nu zegt hij dat Nederland er zelf achter zit. “Als hij het niet wist, hebben ze een enorm probleem daar bij de veiligheidsdiensten.”
Nog vreemder vindt Alberdingk Thijm het naar eigen zeggen dat Plasterk er zo lang over heeft gedaan om erachter te komen hoe het werkelijk zit.