Kabinet: ISIS vermoedelijk verantwoordelijk voor genocide

Dat schrijft minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken aan de Tweede Kamer. De minister had zich tot nog toe, ondanks aandringen van oppositiepartijen in de Tweede Kamer, niet uitgelaten over de vraag of er (mogelijk) sprake is van genocide in Irak. Nu doet hij dat dus wel.

Luchtaanvallen
Eerder spraken de Amerikaanse, Britse en Franse regeringen ook al de vrees uit dat ISIS met een genocide op de yezidi's in het noorden van Irak bezig was. De Verenigde Staten begonnen daarop met luchtaanvallen op ISIS, aanvallen die de steun kregen van het Nederlands kabinet.

Voorlopig richt Nederland zich op ‘preventie, het voorkomen van verdere escalatie en het bieden van hulp’, schrijft Timmermans. Maar als de huidige veiligheidsdreiging voortduurt, sluit het kabinet niet uit dat Nederland militaire bijdrage zal leveren aan de aan de Koerdische nationale regering in Noord-Irak.

Voedsel en dekens
Het kabinet besloot woensdag al om een bijdrage te leveren aan de noodhulp aan de yezidi's, door het leveren van voedsel, water en dekens. De Nederlandse goederen worden door de Australische luchtmacht gedropt boven het Sinjar-gebergte waar veel yezidi's naar toe zijn gevlucht.

In de brief aan de Kamer schrijft Timmermans ook dat hij zich zorgen maakt over de ruim duizend Europese jihadstrijders die meevechten in Irak en Syrië. Volgens hem zorgen ze voor ‘een internationale dreigingssituatie’ en een ‘een potentieel gevaar voor de nationale en internationale veiligheid binnen Europa’ bij terugkeer. Hij zal dan ook alles doen om ze te vervolgen.

Nadruk op preventie
Ondanks de voorzichtige reactie van het kabinet noemt PvdA-Tweede Kamerlid Michiel Servaes de woorden van het kabinet ‘zeer uitgesproken’. “Of je iets genocide noemt, is belangrijk voor de bevolkingsgroepen waar het om gaat, maar de nadruk moet liggen en ligt ook op de preventie van genocide.”

Met name de brief van gisteren waarin het kabinet meedeelde voedsel, water en dekens beschikbaar te stellen, maakt volgens Servaes duidelijk dat Nederland zijn steentje bijdraagt. “Daar spreekt juist die actiebereidheid uit. Je primaire reactie is om een F16 te pakken, maar zo simpel is het niet.”

Met verstand opereren
Terwijl de Amerikanen al bombardementen hebben uitgevoerd, is de Europese Unie nog aan het nadenken over een reactie. Maar VVD-Europarlementariër Hans van Baalen noemt deze reactie van Europa alles behalve traag. “Men is altijd voorzichtig met het woord genocide, want volgens het VN-verdrag moet je optreden.”

Van Baalen benadrukt dat er met verstand geopereerd moet worden. “Je moet internationale allianties sluiten en je moet weten wat je doelstelling is. Daarom vind ik het verstandig dat men begint met militair hulpverlening en wapenhulp en dan pas verder kijkt.”