'Nederland moet inzetten op handel en interne markt'

VVD-politica Kroes, die nu nog de digitale agenda beheert en na dit jaar stopt, ontvangt op de tiende verdieping van het Commissiegebouw in hartje Brussel. Het wordt een belangrijk jaar want ze hoopt dat haar pakket voor één Europese telecommarkt nog wordt aangenomen. Maar er zijn in mei verkiezingen en ook daar bemoeit ze zich mee. Afgelopen zaterdag uitte ze kritiek op de Nederlandse politici en partijen en hun slappe houding ten opzichte van de EU.

Onrecht
Kroes: "Ik begin altijd met me af te vragen hoe duidelijk ik ben geweest in de communicatie in wat wij hier doen. Maar ik vind dat er vaak onrecht gedaan wordt aan de procedures. Neem de discussie over de nieuwe Europese Commissie en het aanwijzen van een Nederlandse kandidaat. Ik vind dat Nederland eerst moet kijken naar een portefeuille. Dan ga je kijken met welke sterke kandidaat je deze portefeuille uit het vuur kan slepen. Niet andersom. Het is niet een werkverschaffing voor mensen die beloond moeten worden of die zelf vinden dat ze aan de beurt zijn."

Ze doelt op minister Timmermans van Buitenlandse Zaken die in een interview met de Volkskrant zei dat hij ‘de EU niet meer aan zijn moeder kon uitleggen’. Het gerucht gaat dat hij kandidaat is voor een commissariaat, onder andere dat van EU-buitenland-chef Ashton.

"Ik zeg niet dat hij ongeschikt is als commissaris. De opmerking zal grappig bedoeld zijn. Maar het is bezijden de waarheid: hij en zijn voorgangers hebben aan tafel gezeten en besluiten genomen. Die besluiten worden dan door de Commissie omgezet in wetgeving. Het kan niet zo zijn dat je iets niet kan uitleggen waar je zelf aan het deelgenomen. Dan heb je een probleem."

Maar kan iemand met kritisch EU-geluid dan geen commissaris worden? "Jawel", zegt Kroes, "een kritisch politicus kan hier goed functioneren".

Telecomplannen: ‘regels van fusies herzien’
Voor de verkiezingen wil Kroes haar plannen voor Europese telecommarkt goedgekeurd krijgen door de lidstaten en het Europees parlement. Daaronder vallen maatregelen als het afschaffen van roamingkosten, ‘beperkte’ netneutraliteit en meer bescherming voor de bellende consument. Het ziet eruit als een onmogelijke taak.

Alle meepratende partijen hebben wel iets op het telecompakket aan te merken: de telecombedrijven vinden de voorstellen te ver gaan. Landen die veel verdienen aan hun eigen telecomsector, gaan daarin mee. Het Europees parlement wil de markt juist verder hervormen, maar wil daar meer tijd voor nemen.

Kroes blijft positief en denkt dat 2016 in ieder geval de roamingkosten echt zijn afgeschaft. "Het is te gek voor woorden dat we in Europa een interne markt hebben waarvan een belangrijke sector - de telecomsector die belangrijk is voor de digitale en technologische ontwikkeling - nog steeds gefragmenteerd is en met hekjes erom heen functioneert."

Afschaffing roaming
Telecombedrijven stellen dat door het afschaffen van roaming hun verdienmodel onder druk komt te staan. Ook omdat ze moeten investeren in internetverbindingen en nieuwe technologie.

Kroes: “Ik ben niet verbaasd dat de telco-bedrijven niet staan te juichen. Want als je iets lekkers hebt, dan ben je niet zo snel bereid om het af te staan. Dat ze niet kunnen investeren omdat ze geen roamingkosten niet meer hebben gaat bij mij niet op. Ze investeerden nu ook al niet genoeg. We moeten andere businessmodellen hebben voor deze sector waarmee we meer rekening houden met digitale technologische ontwikkelingen.”

Om te groeien en geld te verdienen willen telecombedrijven makkelijker kunnen fuseren. Ze willen dat Brussel, het Commissariaat van Mededinging, daar de teugels wat laat vieren. Een zaak die in dit verband op de voet wordt gevolgd, is de mogelijke fusie tussen Eplus en O2 in Duitsland. Brussel onderzoekt of het deze fusie zal toestaan.

Fragmentatie
Kroes geeft geen commentaar op de zaak zelf, maar sluit niet uit dat Europese fusieregels zullen veranderen als je fragmentatie op de telecommarkt wilt aanpakken: “Mijn opvolger (EU-Commissaris Almunia van Mededinging) zit op dezelfde pagina als ik. Maar het is een beetje kip en ei. Je begint bij Mededinging eerst met het volgen van de regels. Die mededingingsregels van nu zijn afgestemd op de strategie van gisteren. Als dit telecomvoorstel erdoor komt, dan zullen er andere regels gaan gelden en als gevolg daarvan zal je ongetwijfeld een aantal fusies zien ontstaan."

Dit voorstel is niet opgezet met het doel ‘dan gaan we lekker fuseren’, aldus Kroes. "Maar in een paar situaties zal het er ongetwijfeld van komen. En als ik naar mijn collega en opvolger Almunia luister, dan is hij op die tour om te zeggen, dan moeten we de regels ook veranderen."

De Wereld, elke donderdagmiddag tussen 15 en 16 uur.