Tweede Kamer roept toezichthouder geheime dienst op het matje

De CTIVD blijkt er namelijk voorstander te zijn van een situatie waarin  de Nederlandse geheime diensten vrijbrief krijgen of massaal af te kunnen tappen, zoals de Amerikaanse NSA. Iets wat nu bij wet verboden is. 

Van Raak wil de onafhankelijkheid van de CTIVD, de toezichthouder op de geheime diensten, bespreken. "Dat zijn onze ogen en oren en kunnen met iedereen spreken. Ik wil dat ze onafhankelijk zijn. Ik wil niet dat ze meedenken met de diensten maar dat ze tegendenken, de diensten controleren en ook controleren of de diensten zich aan de wet houden."

Het SP-Kamerlid zegt "ontzettend geschrokken" te zijn van het interview in de Volkskrant met Bert van Delden, voorzitter van de CTIVD. "Hij zei: 'Er is weliswaar voor 17 miljoen een Israëlisch systeem aangeschaft om NSA-achtige data te analyseren en het klopt dat het tegen de wet is. Maar ik denk dat in de toekomst die wet wel wordt aangepast.'"

Eigen regels maken
De toezichthouder maakt volgens Van Raak nu zijn eigen regels, iets wat vaker gebeurt bij toezichthouders in Nederland. En dat is niet hoe het hoort te werken, zegt het Kamerlid. "In de Tweede Kamer maken we de regels en dit zijn de grenzen van de geheime diensten. En daar moeten zij op controleren. Ik heb er gewoon geen vertrouwen meer in dat de CTIVD dat onafhankelijk en serieus doet."

Het computerprogramma dat is aangeschaft, Argo II, kan grote hoeveelheden opgehaalde gegevens analyseren, legt Van Raak uit. "Dus zoals de NSA en de Engelse geheime dienst gegevens ophalen uit kabels, kan dit bedrijf dat analyseren. We hebben al gezien dat Nederland tot de ‘9 eyes’ behoort, de landen die nauw samenwerken met de NSA. We hebben al gezien dat de Engelse geheime dienst onze geheime dienst heeft geadviseerd over toekomstige wetgeving. En we hebben gezien dat er een geheime aanbesteding is geweest bij het Israëlisch bedrijf om massaal verzamelde data te analyseren."

Van Raak is bang dat de AIVD nu massaal data wil gaan verzamelen. "Als je advies aanvraagt bij de Engelsen en een heel duur systeem koopt en als je bij de NSA op schoot, wijzen alle peilen die kant op."

Wet verruimen
Hij heeft zijn twijfels of het verruimen van de regels, zoals Van Delden verwacht dat een adviescommissie aan zal raden, door de Tweede Kamer komt. "Ik ben in ieder geval niet bereid om die wet te verruimen. De toezichthouder, de CTIVD, gaat er al van uit dat de regels worden verruimd en zegt dat men nu al zijn gang kan gaan en die systemen al kan inkopen en kan gaan analyseren en dat die wet later wel komt. Maar zo zijn we niet getrouwd."