VVD en PvdA nog in discussie over Mali-missie

Met de helikopters kun je beter gewonden evacueren, maar Hennis vindt deze helikopterinzet te duur. De kosten van de inzet voor de duur van twee jaar zijn geraamd op 50 miljoen euro.

Ondanks kritiek van veel Kamerleden, zal een brede meerderheid later vandaag groen licht geven voor de gevaarlijke missie in de Sahel.

Altijd weer die helikopters
"Altijd weer die helikopters. In Afghanistan was er een tekort aan. Eerder in Ethiopië en Eritrea dwong de Kamer extra helikopters af, maar die bleken overbodig. Nu in Mali zijn ze niet nodig, maar wel handig. Maar we doen het liever niet zelf", vat politiek verslaggever Hugo Reitsma samen.

Waarschijnlijk komt een ander land met die helikopters op de proppen, stelde minister Hennis gisteravond. Maar daar hebben Kamerleden vooralsnog weinig vertrouwen in. "De landen die tot nu toe een toezegging hebben gedaan zijn Niger en Burkina Faso. Men vreest dat dat niet echt effectieve helikopters zullen zijn", zegt Kees Homan, defensiespecialist bij Instituut Clingendael.

Een andere reden voor de terughoudendheid van Hennis, is dat de missie nog in opbouw is. "Momenteel is die maar voor de helft gevuld. De minister heeft gezegd dat als de missie helemaal gevuld is, er waarschijnlijk wel transporthelikopters beschikbaar zullen zijn. Ook voor de Nederlanders", aldus Homan.

Zeker is wel dat het gaat om een zeer risicovolle missie. Homan: "Er is duidelijk aangegeven dat het niet wordt uitgesloten dat men in gevechtshandelingen verzeild raakt. Nederlanders worden daar toch beschouwd als doelwit van de Jihaddisten."

Terrorisme indammen
Toch is de Mali-missie al van een Kamermeerderheid verzekerd, zegt Reitsma: "Een andere en lastiger kwestie is: waar doen we het eigenlijk voor? Is dat keihard eigen belang of met meer idealistische motieven?"

Achter de schermen hebben regeringspartijen VVD en PvdA daar lange tijd discussie over gehad. Als je VVD-Kamerlid Ten Broeke en PvdA-minister Timmermans gisteravond hoorde, waren ze daar nog niet helemaal uit.

Ten Broeke: "We gaan er, als het aan ons ligt, heen om bij te dragen aan een missie die helpt een aanslag in Europa te voorkomen. Of om vluchtelingenstromen te stoppen of om internationaal terrorisme in te dammen om te laten zien dat er geen vrijhavens voor terroristen mogelijk zijn. We gaan er niet heen om meisjes naar school te kunnen laten gaan."

En Timmermans: "Dat klopt, voorzitter. Verder ben ik het helemaal eens met het betoog van de heer Ten Broeke. Ik zie dat ook als een samenvatting van wat ik zelf zei aan het einde van mijn inbreng." Ten Broeke daarop: "Maar het is anders dan bij de presentatie. Althans, de indruk die bij de presentatie werd gewekt. Het is duidelijk anders." Timmermans weer: "Voorzitter, daar ben ik het niet mee eens..."

Exit-strategie
Voorlopig zullen de komende twee jaar 370 Nederlandse militairen deelnemen aan de missie in Mali. Een exit-strategie is er nog niet. "Halverwege de missie zal een evaluatie plaatsvinden, dan wordt ook duidelijk of de missie wordt verlengd of niet", zegt Homan.

Zelfs is de defensiespecialist er een voorstander van dat volgend jaar al wordt onderhandeld over opvolging, die volgens hem eind 2015 moet plaatsvinden. "Omdat de Nederlandse krijgsmacht langzamerhand zo mager is geworden dat men slechts voor korte tijd inzetbaar is."

Wel benadrukt hij het belang van de deelname van Nederland. "De VN verklaart steeds dat bij de talrijke missies die in Afrikaanse landen plaatsvinden, het Westen het steeds laat afweten. Het is heel goed dat een tekortkoming bij de Afrikaanse troepen, een bepaalde nichecapaciteit, dat die nu door Nederland wordt geleverd."