Burger staat 3-0 achter in procedure tegen de overheid
Burgers hebben bij voorbaat een achterstand als zij een procedure tegen de overheid aanspannen waar geen advocaat bij komt kijken. Waarom? Het onbreekt ze vaak aan de benodigde juridische kennis.
Dat blijkt uit een promotieonderzoek van Adriaan Mallan, promovendus aan de Tilburg University.
Bij procedures zoals een beroep tegen een bouwvergunning kunnen burgers zichzelf vertegenwoordigen. "Dat betekent in veel gevallen dat een juridische procedure wordt doorlopen door een leek", zegt Mallan. "Diegene heeft geen kennis van de loop van zo'n procedure."
Normen
Belangrijker nog is dat het burgers vaak ontbreekt aan kennis van materiële normen die hem of haar in het gelijk kunnen stellen. "Welke normen zijn bijvoorbeeld relevant
voor een bouwvergunning voor een fabriek? Welke norm zou mogelijk die vergunning onderuit kunnen halen?", zegt Mallan.
"Dat kunnen regels volgens het Europees recht zijn. Dat kan een bestemmingsplan zijn. Dat kunnen andere, materieel rechtelijke normen zijn. De burger is daar niet van op de hoogte en staat daardoor op achterstand als hij of zij zo'n procedure start."
Duits systeem
Volgens de promovendus is de rechtsbescherming van burgers zonder juridische kennis op dit moment te beperkt. Hij pleit daarom voor een systeem zoals in Duitsland. Daar beperkt de rechter zich niet tot de door de burger aangedragen argumenten, maar ontwikkelt hij of zij zelf een normenkader aan de hand waarvan de rechtmatigheid van een besluit wordt beoordeeld.
"De positie van de burger als leek is in het Duitse systeem veel sterker dan in Nederland. Rechters zouden, net als in Duitsland, de burger bij de hand moeten nemen in plaats van alles op hem of haar af te schuiven."
