Voormalig verdachte Schipholbrand eist ruim 6,5 ton

De brand kostte aan elf mensen het leven. Vijftien anderen raakten gewond, waaronder Ahmed Al-J. Op het moment dat de brand uitbrak, verbleef hij samen met tientallen andere illegalen in het detentiecentrum Schiphol-Oost waar hij een uitzetting afwachtte.

Shagje
Al-J. verklaarde dat hij een shagje richting het voeteneind van zijn bed had geschoten, wat mogelijk tot de brand leidde. Volgens het Openbaar Ministerie was er daardoor op zijn minst sprake van schuld en waarschijnlijk ook van opzet. Het gerechtshof in Den Haag oordeelde dat er van opzet geen sprake was en sprak Al-J. vrij.

Eerder was de man door het gerechtshof in Amsterdam veroordeeld tot anderhalf jaar cel voor brandstichting, maar de Hoge Raad oordeelde dat de zaak over moest. In totaal bracht de Libiër 514 dagen in voorlopige hechtenis door. Na zijn vrijspraak werd hij alsnog Nederland uitgezet.

Uitzonderlijke omstandigheden
Volgens zijn advocaat Raymond Frijns rechtvaardigen de 'uitzonderlijke omstandigheden' van deze zaak het hoge bedrag dat Al-J. aan schadevergoeding eist. De advocaat verwijst onder meer naar de duur van de voorlopige hechtenis en de 'zware detentie-omstandigheden waaronder zijn cliënt gebukt ging'.

Ook het feit dat Al-J. is uitgezet naar Libië, waar nog altijd een burgeroorlog woedt, en de uitgebreide media-aandacht die de zaak genereerde, spelen een belangrijke rol.Frijns: "Het bedrag is met name samengesteld door de immateriële schade, daardoor valt het erg hoog uit. Maar het is nog steeds verdedigbaar."

Standaardsituatie
Wanneer een verdachte in Nederland wordt vrijgesproken, heeft hij of zij recht op een schadevergoeding. Onder normale omstandigheden is dat een bedrag van 105 euro voor iedere dag dat iemand onterecht heeft vastgezeten. Maar dit was geen standaardsituatie, zegt ook letselschade-advocaat Martin de Witte.

"Deze man heeft zelf ernstige brandwonden opgelopen doordat hij in zijn cel per ongeluk de brand heeft veroorzaakt. Hij heeft in coma gelegen en is ondanks dat artsen de politie hadden geadviseerd hem met rust te laten, toch ondervraagd. Dat zijn omstandigheden die volgens zijn advocaat een hoger bedrag rechtvaardigen."

Maar bovenal heeft de rechter Al-J. niet als schuldige aangewezen, zegt De Witte die als advocaat zelf betrokken bij andere slachtoffers van de brand. "De brand is eigenlijk enorm uit proporties gelopen, juist door fouten van de bewakers die deuren open hebben gezet terwijl ze die dicht hadden moeten laten."

Toelichting
Of het Hof daadwerkelijk mee zal gaan in de eis van Al-J., is de vraag zegt De Witte. "Het is per individu en per situatie afhankelijk hoe hoog de schadevergoeding is die wordt toegekend."

14 januari buigt het Hof zich over het verzoek. Dan zal er ook een toelichting komen op de claim.