Servië en Kosovo slaan brug naar EU, en naar elkaar

De regeringen in Belgrado en Pristina stemden maandag in met de overeenkomst, die vrijdag in Brussel werd getekend. Het parlement in Kosovo ging zondag al akkoord, met alleen de tegenstemmen van de nationalistische beweging Zelfbeschikking. Het akkoord was een absolute voorwaarde voor verdere toenadering tot de EU.

"Het is een hele belangrijke stap dat de regeringen in Kosovo en Servië hebben ingestemd met dit akkoord", zegt voormalig Balkan-correspondent Anke Truijen. "Het getuigt van volwassenheid om minder dan vijftien jaar na de oorlog te zoeken naar betere betrekkingen. Er is duidelijk een grote wil om verder te integreren in de EU."

Onafhankelijk
Vijf jaar geleden verklaarde de overwegend etnisch-Albanese bevolking van het gebied zich onafhankelijk. Servië benadrukt dat het akkoord niet betekent dat het land instemt met de onafhankelijkheid van Kosovo. In Brussel werd overeengekomen dat het Kosovaarse leger, dat voornamelijk bestaat uit leden van het voormalige Kosovo Bevrijdingsleger UÇK, het noorden niet mag binnentrekken.

De NAVO, die een troepenmacht in Kosovo heeft, staat garant voor de naleving van die afspraak. In Kosovo nemen vier Nederlanders deel aan de NAVO-missie KFOR, bij de EU-missie Eulex zijn nog eens circa twintig Nederlandse militairen betrokken, aangevuld met enkele politiemensen en diplomaten.

Belangrijk signaal
Het akkoord is volgens Anke Truijen een belangrijk signaal aan de rest van de Balkan, en met name aan politici die dreigen met afscheiding of nationalistische politiek ten koste van andere etnische groepen. "Het toekomstperspectief voor de hele Balkan is de EU en niet versplintering in kleine staatjes waar men niet met elkaar kan samenleven."

Op de top van de Europese leiders in juni moet een besluit worden genomen over verdere toenadering tussen de EU, Servië en Kosovo. Daartoe moeten onderhandelingen worden gestart over Servische toetreding tot de EU. Ook met Kosovo kan vanaf nu worden overlegd over nauwere samenwerking. Voorwaarde is wel dat beide landen het akkoord ook in de praktijk brengen, benadrukten verschillende ministers van Buitenlandse Zaken van de EU.

Noord-Kosovo
Opmerkelijk is volgens Truijen dat het akkoord is getekend door de voormalige woordvoerder van Slobodan Milosevic, de Servische premier Ivica Dacic, en de voormalige leider van het Kosovaarse vrijheidsleger, de Kosovaarse premier Hashim Thaci. "Zij stonden in 1999 recht tegenover elkaar. De grote vraag is natuurlijk hoe dit hele plan geïmplementeerd gaat worden en hoe het in de praktijk uitpakt in het noorden van Kosovo, waar de Serviërs de meerderheid vormen. Zij weigeren dit akkoord en de regering in Pristina te erkennen."