State of the Union: geld, geweren en Giffords
De jaarlijkse troonrede van de Amerikaanse president staat dit jaar in het teken van de economie. Toch zal met name zijn slotsalvo de geschiedenisboeken ingaan, zegt Amerika-correspondent Reinout van Wagtendonk.
De folklore rond the State of the Union volgt een vast patroon: de president rapporteert de stand van zaken in het land. Volgens Obama is het puin van de economische crisis nu geruimd. Maar hij benadrukt daarbij dat miljoenen Amerikanen achterblijven.
Obama doet daarom een oproep aan het congres om de zware automatische bezuinigingen, die op 1 maart ingaan als er geen overeenstemming wordt bereikt over het inlopen van het begrotingstekort en het onder controle krijgen van de oplopende staatsschuld, te voorkomen.
Verder natuurlijk de standaard kost: een opsomming van economische plannen en regelingen om de middenklasse te helpen het hoofd boven water te houden.
Minimumloon
Niet standaard is de oproep van Obama om het minimumloon zodanig op te krikken dat men er ook echt van kan leven. Voor rechtse tegenstanders van de president spreekt hier de socialist Obama. Om kritiek direct te pareren, haalt Obama Romney erbij: ”Arbeiders moeten niet jaren wachten op de verhoging van het minimumloon, terwijl de lonen van ceo’s nooit hoger waren. Dus hier is een idee waarover gouverneur Romney en ik het zowaar eens zijn.”
Klimaatverandering
De president zet in zijn toespraak duidelijk een links-liberale koers uit. Hij roept op tot immigratiehervorming, tot kleuteronderwijs voor elk kind. Ook wil hij het nu echt eens over klimaatverandering gaan hebben – een heikel onderwerp voor Republikeinen. “Als het congres niet snel actie onderneemt om toekomstige generaties te beschermen, zal ik het zelf doen.”
Een uitzondering op zijn koers is zijn verdediging van het omstreden Drone-programma, de onbemande gevechtsvliegtuigjes waarmee terroristen, ook Amerikanen, in het geheim en zonder proces op gezag van Obama worden geliquideerd.
Emotioneel huzarenstukje
Tot slot van zijn State of the Union een emotioneel huzarenstukje. Obama haalt het vuurwapendebat uit de hoek van rigide voor- en tegenstanders en geeft er een brede maatschappelijke context aan. Sinds het bloedbad op de lagere school in Newtown heeft Obama vuurwapenbeperking tot een prioriteit gemaakt. Met Gabrielle Giffords en andere overlevenden en nabestaanden van vuurwapengeweld in de zaal, doet hij een oproep aan het congres om in ieder geval te gaan stemmen over snelvuurwapens militaire stijl:
“Gabby Giffords verdient een stem. De families van Newtown verdienen een stem (…) de families van alle gemeenschappen die zijn opengereten door vuurwapengeweld verdienen een simpele stem.”
De waslijst aan beleidsinitiatieven waar deze presidentiële toespraak meestal op uitdraait, wordt over het algemeen snel vergeten, maar dat geldt niet voor de laatste tien minuten van deze State of the Union.
Lees hier de belangrijkste punten uit de State of the Union 2013.