GroenLinks en PvdA trekken hun handen af van het referendum
De ervaringen met het referendum over het Oekraïneverdrag waren zó slecht, dat nu ook de veel zwaardere vorm van referendum dreigt te sneven. Het ‘correctief wetgevingsreferendum’ waarmee kiezers een aangenomen wet definitief kunnen verwerpen, krijgt niet langer de steun van GroenLinks en de PvdA.
D66, mede-indiener van een initiatiefwetsvoorstel om de Grondwet te wijzigen, blijft nu met lege handen achter.
‘GroenLinks is een democratische partij, we houden rekening met wat onze leden zeggen’, zegt Tweede-Kamerlid Nevin Özütok. Het GroenLinks-congres schrapte het correctief referendum uit het verkiezingsprogramma, net als het PvdA-congres.
Tweede en Eerste Kamer hebben het voorstel al een keer aangenomen, maar een Grondwetswijzing moet altijd twee keer behandeld worden. Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) maande de drie partijen onlangs tot spoed. Ze moeten hun initiatiefwet opnieuw indienen voor tweede lezing. Pas volgende week praten de drie er met elkaar over.
Oekraïne-referendum
‘Wat mij betreft gaan we die tweede lezing doen’, zegt D66-Kamerlid Rob Jetten. ‘Dan kunnen alle partijen in de Kamer wederom aangeven hoe ze tegen het correctief referendum aankijken. En dan kunnen we met elkaar ook leren van de lessen uit het Oekraïne-referendum.’
De ervaringen met het Oekraïne-referendum maken dat de PvdA nu óók niets meer ziet in het zwaardere correctief referendum, zegt Kamerlid Gijs van Dijk: ‘Dat referendum schiep vooral onduidelijkheid in plaats van meer vertrouwen van burgers in de politiek.’
Özütok wil liever een ‘deliberatieve democratie’. Dat is een vorm van besluiten waarin meer zicht komt op argumenten en afwegingen. ‘Een simpel ja of nee is niet hanteerbaar gebleken’, zegt ze. Andere partijen vinden zo’n systeem ingewikkeld en niet goed bruikbaar voor landelijke referenda.
Het referendum komt ook aan de orde in de kabinetsformatie. Twee van de onderhandelende partijen - VVD en CDA - zagen er altijd al niets in.
SP-Kamerlid Ronald van Raak noemt de houding van GroenLinks en PvdA ‘heel opmerkelijk’: ‘Deze wet verdient een serieuze verdediging. Iemand moet het doen. D66 kan het doen of de minister. Ik ben ook bereid ‘m te verdedigen. Het moet serieus en niet halfbakken en met grote tegenzin.’ Ook Kamerlid Thierry Baudet (Forum voor Democratie) is teleurgesteld in GroenLinks en PvdA.
Zo verdwijnt alweer een plan voor democratische vernieuwing op de mesthoop van de parlementaire geschiedenis.
