Goede doelen vrezen gevolgen register

In het openbare landelijke register komen bestuurders van bedrijven en stichtingen, mét bijbehorend vermogen te staan. Daarmee wil het ministerie van Financiën voldoen aan de Europese richtlijnen tegen witwassen en terrorisme. De bestuurders van instellingen zonder winstoogmerk zouden niet in dat register moeten staan, zegt de SBF. Volgens het ministerie bieden de Europese richtlijnen daar geen ruimte voor.

Verkeerde beeldvorming

In het voorstel  moeten personen die voor minimaal 25 procent economisch belanghebbende zijn in een stichting of vereniging, zich registreren in een openbaar register. Op dit moment geldt die verplichte registratie alleen nog voor vennootschappen. De sector vreest dat het register voor een leegloop aan bestuurders gaat zorgen. Joost van Lanschot van de SBF. 'Je krijgt een hele verkeerde beeldvorming aan verstrengeling van persoonlijke en ideële belangen die er feitelijk niet is en dat kan voor bestuurders reden zijn om eruit te stappen.'

Het is 'feitelijk onjuist' om een bestuurder van een goed doel of vermogensfonds met de ANBI-status te registreren als een minstens 25 procent belanghebbende in economische zin, zegt Van Lanschot. Die instellingen hebben doorgaans immers de rechtsvorm van een stichting, vereniging of fundatie en dat zijn geen rechtspersonen op aandelen. 'Dus niemand kán daar een meer dan 25 procent economisch belang bij hebben.'

Economisch belanghebbende

Dat vraagt om nadere uitleg, beseft Van Lanschot. 'Je krijgt de ANBI-status als je als stichting jaarlijks voor minstens 90 procent de inkomsten uit je vermogen weggeeft aan algemeen nuttige doelen. Als er een register komt waarbij minstens één bestuurder per ANBI wordt geregistreerd als UBO, dan wekt dat de indruk dat deze persoon voor 25 procent economisch belanghebbende is bij die stichting.'

Uitwerking van Europese richtlijn

Deze bestuurders zouden in dit geval in een openbaar register komen als uiteindelijk begunstigden. Daarnaast zorgt het wetsvoorstel voor een verzwaring van de administratieve lasten voor de instellingen. Het voorstel van Dijsselbloem is de uitwerking van een Europese richtlijn tegen witwassen en de financiering van terrorisme.

Het wetsvoorstel stelt bij de afwezigheid van een persoon die economisch belang heeft bij de instellingen een bestuurder als uiteindelijk belangstellende, die in het zogenaamde UBO-register komt te staan. ‘Je vindt geen bestuurder meer voor een fonds van 100 miljoen euro als hij het risico loopt op een openbare lijst terecht te komen die geheel ten onrechte suggereert dat hij een persoonlijk belang van ten minste 25 miljoen euro bij dat fonds heeft. Zo kom je als vrijwilliger op de hitlijst van criminelen te staan’, stelt Jeroen van Lanschot, voorzitter van de Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie in het Financieele Dagblad.