‘Iedereen had wel verwacht dat hij een paar piketpalen zou slaan, want dit is een informateur met een duidelijke inhoudelijke mening.’ Maar of de VVD en het CDA zich ook wat van Tjeenk Willinks wensen - die wil dat de partijen de migratiediscussie buiten de formatie houden - zullen aantrekken? Jack denkt van niet. 'Dit moet in Europees verband geregeld worden.'
Met die wens maakt Tjeenk Willink de weg weer vrij voor GroenLinks, zegt Frits. Maar wat nou het punt was waarop de onderhandelingen misliepen, blijft de vraag. Klaver sprak in het debat ook niet meer over een principieel punt maar een verschil van inzicht, zegt Jack. ‘Een andere opmerkelijke opmerking van Klaver was dat hij vooral geinteresseerd op klimaat, milieu en energie, waarmee migratie en asiel op een lagere plek op de prioriteitenlijst gezet lijkt.’
Dat PvdA’er Tjeenk Willink aan tafel zit zegt volgens Frits in deze fase nog niet zoveel over de kans dat de partij ook nog plaats zal nemen aan de onderhandelingstafel. ‘Maar je merkt wel dat de PvdA met terugwerkende kracht meer waardering krijgt voor het beleid van de afgelopen jaren. Het feit dat de partijen het hebben volgehouden en inhoudelijk het niet met elkaar eens waren maar toch met elkaar gingen regeren.’
Frits sluit helemaal niks uit en denkt dat de PvdA misschien nog wel aan tafel kan. ‘Ik denk dat de verschillen met GroenLinks groter zijn dan met de PvdA en dat de verschillen met D66 zijn met de PvdA kleiner dan met de ChristenUnie, dus op inhoud zou het kunnen. Maar dan moet de partij wel uit de touwen komen waar ze nu inhangen na het verkiezingsverlies.’