Het hete hangijzer migratie: wie doet water bij de wijn?
VVD, D66, CDA en GroenLinks hebben de formatiegesprekken voorzichtig hervat. De eerdere gesprekken, vorige maand, liepen vast op het onderwerp migratie. GroenLinks stond lijnrecht tegenover de VVD en het CDA. Wat voor opening is er denkbaar?
Gisteren hebben de fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en GroenLinks urenlang met elkaar gesproken in het Catshuis. Leo Lucassen, directeur onderzoek van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) in Amsterdam, denkt dat migratie, en dan met name asielzoekers, het voornaamste gespreksonderwerp zal zijn geweest. 'Als ze daar onmiddellijk alweer over struikelen, heeft het ook geen zin om verder te praten, dus ik neem aan dat dat nu als eerste op tafel ligt.'
Niet zomaar inruilen
Wat maakt het tot zo'n heikel punt? Lucassen: 'Voor GroenLinks is dit natuurlijk wel een centraal punt. Dit kunnen ze niet zomaar inruilen, zoals bij de vorige formatie met de PvdA en de VVD. Je kunt niet zeggen: geef ons maar de windmolens en dan krijgen jullie de asielzoekers. Dat zou echt wel politieke zelfmoord zijn.'
Toch moeten iedereen op dit dossier gaan bewegen. 'Willen ze hieruit komen, dan zullen ook VVD en CDA echt op moeten schuiven en GroenLinks zou natuurlijk wat water bij de wijn kunnen doen', zegt Lucassen. Hoe dat er in de praktijk moet uitzien, is de vraag. 'De VVD wil heel graag die Turkije-deals uitbreiden, met name naar een land als Libië. Maar wat is dat voor land? Ik bedoel: het is een chaos. Met wie moet je daar in godsnaam onderhandelen? En los daarvan, het is voor migranten een uitermate onveilig land, dus het zou heel erg tegen alle mensenrechten in zijn om daar een deal mee te gaan sluiten.'
Een stap richting een compromis zou het controleren van de instroom van asielzoekers kunnen zijn. 'Verreweg de meeste mensen zitten in die regio en zitten al in kampen, of in het land zelf of in een buurland. Wat je zou kunnen overwegen, is dat je zegt: laten we die mensen de moeite en ellende besparen om op zo'n wrak bootje te stappen en laten we rechtstreeks naar die kampen gaan en daar de meest schrijnende gevallen - dan spreken we aantallen af - selecteren en op een normale manier laten overkomen. Dat is iets wat ook bij de Turkije-deal ooit de bedoeling was. Alleen is dat nooit uitgevoerd.' Maar daarmee voorkom je niet dat anderen toch op bootjes blijven stappen, erkent Lucassen.
