Staatsnoodrecht kent 'democratisch gat'
Stel dat op Prinsjesdag een bom ontploft in de Ridderzaal. Het kabinet, de leden van de Eerste en Tweede Kamer en de koning overleven het voorval niet. Nederland wordt stuurloos. Dan moet er - net als in de Verenigde Staten - een 'designated survivor' komen, vindt D66-Kamerlid Joost Sneller.
'De kans is heel erg klein, maar ik denk dat het heel erg belangrijk is om bij zo'n gewichtige zaak als de continuïteit van het landsbestuur moet zorgen dat je goed bent voorbereid', zegt Sneller. In de VS wordt vlak voor de State of the Union een niet minder belangrijke politicus aangewezen als de 'aangewezen overlevende'. Gaat het mis, dan wordt die persoon de nieuwe president, inclusief alle macht en verantwoordelijkheid.
In Nederland kennen we voor zo'n situatie het zogeheten 'staatsnoodrecht'. Volgens Sneller komen in dat geval ongekozen ambtenaren bij elkaar om het landsbestuur over te nemen. Dat zijn geen door de burger gekozen ambtenaren, zegt Sneller. 'Het lijkt mij belangrijk dat de mensen, die dan belangrijke beslissingen moeten nemen, toch wat meer legitimatie door de kiezer hebben gekregen.'
Democratisch gat
Mede om die reden moet er een nieuw plan komen, vindt het Kamerlid. 'Ik wil vandaag tijdens het debat over de begroting Algemene Zaken aan de premier vragen om een regeling te maken die past bij de Nederlandse bestuurscultuur. Dus iets dat past bij Nederland. Ik denk dat het geen goed idee is om het één iemand te laten zijn. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een Kamerlid én een minister.' Sneller verwacht dat veel partijen het met hem eens zijn dat de oplossing die er nu is een 'democratisch gat' betreft.
