Rutte III: na rimpeling kabbelt het weer door
Nu het derde kabinet van Mark Rutte 91 dagen in dienst is valt langzamerhand toch wel iets op: de ontspanning tussen de coalitiepartijen. De politici hebben lering getrokken uit botsingen in eerdere coalities, merkt politiek verslaggever Laurens Boven op.
Tot crises is het tussen de politici van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie in deze korte tijd nog niet gekomen, maar er hebben zich intussen wel een paar onderlinge meningsverschillen voorgedaan die al iets zeggen over hoe de partijen hiermee omgaan, zegt politiek verslaggever Laurens Boven. Zo pleitten ChristenUnie en D66 ervoor om in het uiterste geval kinderen van Nederlandse Syriëgangers naar Nederland te halen. 'Dan reageert de VVD daar met een enorme hyperbool op', zegt Boven. 'En wat er dan vervolgens gebeurt... is eigenlijk niks. Dan kabbelt dat weer een beetje zo weg.'
Grote meningsverschillen
In het vorige kabinet was dat wel anders. Daar konden meningsverschillen tussen VVD en PvdA oplopen tot bijna-ongelukken; zoals bijvoorbeeld in de discussie over bed-bad-brood. De boel niet laten ontploffen is het enige wat voor Rutte III werkt, zegt Boven. 'Het is de praktische uitvoering van wat ze in de formatie continu hebben gezegd: dat de meningsverschillen ongelooflijk groot zijn op heel veel verschillende terreinen, dat er veel vertrouwen moest zijn en dat ze daar enorm aan moesten werken.' De kwestie rond de 'jihad-kinderen' was hier een voorbeeld van. 'De meningsverschillen blijven gewoon staan, elke partij mag het zijne vinden en we gaan er gewoon heel relaxed mee om.'
Profileren
Ook de onenigheid over de Amerikaanse erkenning van Jeruzalem als hoofdstad van Israël is volgens hem tekenend. ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind sprak van een 'goede zaak'; D66 is het daar niet mee eens. Boven: 'Ze mogen zich allebei profileren, met hun eigen standpunt voor hun eigen achterban, maar het heeft verder geen gevolgen voor de vrede binnen de coalitie. Zolang het regeerakkoord niet in gevaar is - natuurlijk belangrijk - mag eigenlijk bijna alles. Uit respect voor elkaar gaan we geen conflicten op de spits drijven.'
Het belang van het uiten van je standpunt voor je eigen achterban, zegt Boven, is niet te onderschatten. 'Dat is de grote les uit de VVD-PvdA-coalitie: dat daar de achterban, vooral die van de Partij van de Arbeid, het allemaal niet meer zag omdat er te weinig werd geprofileerd door de partijen. Het gevaar van profileren is natuurlijk altijd dat het uitdraait op conflicten, maar zolang je dat dus maar relaxed managet, is dat wel te doen, zie je dus nu, na 91 dagen.'
