Lubbers overleed in aanwezigheid van zijn vrouw en kinderen in zijn woonplaats Rotterdam. De christendemocraat was minister-president van 1982 tot 1994. In die periode leidde hij drie kabinetten. Daarvoor was hij onder meer minister van Economische Zaken, lid van de Tweede Kamer en fractievoorzitter van het CDA.
Rutte: 'Geschokt door overlijden Lubbers'
Premier Mark Rutte is geschokt door het overlijden Lubbers. 'Hij was de premier van mijn jeugd, zoals hij dat voor veel mensen is. Je had soms het idee dat hij nooit meer weg ging. Hij heeft het land uit een diepe crisis geleid en vervolgens ons land internationaal op de kaart gezet. Dat is echt Lubbers' zijn grote verdienste.'
Lubbers stond ook bekend als de man van de bezuinigingen. Rutte kan zich dat in de geest van die tijd goed voorstellen en prijst Lubbers voor hoe hij Nederland uit de crisis heeft weten te halen. 'Er moest iets gebeuren in 1982. Ik herinner me nog wel de grote stakingen in Nederland. Ik denk dat het land sterker uit die crisis is gekomen en dat dit zijn verdienste is.'
Voor Rutte als premier zijn er twee lessen die hij van Lubbers heeft geleerd en die voor alle toekomstige minister-presidenten van belang zijn. 'Als het echt fout gaat, dan moet je er staan en dan komt er veel op de minister-president neer. Het tweede is dat de premier ook het visitekaartje moet zijn in het buitenland. Beide dingen heeft hij voortreffelijk gedaan.'
Buma: 'Lubbers groots staatsman'
Volgens CDA-leider Sybrand Buma was Ruud Lubbers een 'groot staatsman en een overtuigd christendemocraat.' Buma herinnerd de rol die Lubbers van zijn jeugd tot het begin van zjin volwassen leven speelde. 'Ik was een jaar of acht toen Lubbers minister werd en dertig toen hij minister-president-af was. Daar zit een jeugd tussen die niets anders dan Ruud Lubbers kent.'
Buma zegt dat Lubbers een belangrijke rol heeft gespeeld bij de positionering van het CDA in het politieke landschap. 'Hij heeft in de jaren 80 en 90 als premier het CDA in het centrum van de Nederlandse politiek terecht gebracht. Het CDA is opgericht in 1980. De vraag was hoe de fusie van de drie partijen zou gaan lopen. In 1982 werd hij vrij plotseling de opvolger van Dries van Agt. Toen werd het vrij snel een soort van vanzelfsprekendheid dat het CDA een belangrijke positie had in de politiek. Dat is de verdienste van Ruud Lubbers.'
Lubbers voorzag menig politiek collega van advies. Gevraagd, maar ook ongevraagd, vertelt Buma. 'Iedereen die Ruud Lubbers kende, kent ook zijn ongevraagde meedenken. Vaak per e-mail of telefoon. Hij volgde tot begin vorig jaar de politiek nauwgezet. Dan was hij echt iemand die ook echt meende dat zijn advies gevolgd zou moeten worden.'
'Lubbers bleef zich druk maken om vluchtelingen'
De oud-premier werd na zijn politieke loopbaan hoogleraar en Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen bij de Verenigde Naties. 'Hij is dat werk ook blijven doen', zegt Bernard Hammelburg. 'Hij is ook na zijn pensionering zich druk blijven maken over vluchtelingen. Hij had ook een stichting waarmee hij mensen met enige intellectuele bagage verder hielp. Dat was een succesvolle organisatie.'