Prinsjesdag 2019

Miljoenennota, Belastingplan, begrotingen en bijbehorende stukken

BNR doet verslag vanuit Den Haag.

19:00 Einde liveblog, bedankt voor het lezen en luisteren!

Morgen volgen de Algemene Beschouwingen, de debatten in de Tweede Kamer.

18:50 De belastingplannen en conclusies van Sophie van Leeuwen en Laurens Boven

Als je werkt, ga je minder belastingen betalen. De arbeidskortingen gaan een beetje omhoog dus je als je een halve ton verdient, ga je 600 euro meer verdienen per jaar. De zelfstandigenaftrek voor zzp'ers wordt afgebouwd. 'Het kabinet wil de wildgroei aan zzp'ers tegengaan', zegt politiek verslaggever Sophie van Leeuwen.

18.40 uur: Jacco Vonhof (MKB-Nederland): 'Lonen verhogen ok, maar dan ook minder belastingen en premies voor werknemers'

Voorzitter Jacco Vonhof kan het best eens worden met de vijf procent loonverhoging die de FNV eist. 'Wij zeggen, vijf procent meer koopkracht voor werknemers ben ik ook voor, maar dan moet je ook zorgen dat ze minder belastingen en premies moeten betalen.'

18.20 uur: Schouten (CU): 'Vorig jaar al zulke grote politieke keuzes maken was ook niet realistisch'

Schouten vindt het nog steeds belangrijk dat een afbouw van de veehouderij in Nederland gebeurt in samenspraak met alle betrokken partijen. De manier waarop D66 pleitte voor een halvering van de veehouderij typeerde ze als 'niet chic'. 'We moeten met alle coalitiepartners samenzitten, want het stikstofbesluit raakt ook aan het regeerakkoord', zegt Schouten.

18.15 uur: Maxime Verhagen, voorzitter Bouwend Nederland: 'Kabinet had zich vorig jaar al moeten buigen over plan B'

Voormalig minister en huidig voorzitter van Bouwend Nederland Maxime Verhagen vindt dat de overheid al bij de prejudiciële uitspraak vorig jaar een plan B had moeten bedenken voor de stikstofuitspraak. 'Ik vind dat er noodmaatregelen moeten komen waardoor bouwen en onderhoud aan wegen weer kan plaatsvinden.'

18.00 Koolmees (D66): 'Praten met de pensioenfondsen over hoe van oude naar de nieuwe situatie te gaan'

Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Wouter Koolmees is nog steeds optimistisch dat er een akkoord gevonden kan worden met de FNV. Het FNV is bezorgd over de mogelijke pensioenkortingen. De pensioenfondsen zijn deze zomer onzeker geworden door de steeds lagere rente. 'We zien dat de rente al sinds de jaren 80 daalt. Daar komt nu het monetair beleid van de ECB bij. Daarom moeten we naar een nieuw stelsel dat minder gevoelig is voor die ontwikkelingen', zegt Koolmees.

17.50 uur: Hans de Boer van VNO-NCW: 'Het investeringsfonds waar ik zelf jaren voor gepleit heb, komt er nu'

Op de krappe arbeidsmarkt worden de werknemers ver boven de cao-lonen uitbetaald, plus die belastingenverlichting erover heen, dat is waar de VNO-NCW voor heeft gepleit, zegt Hans de Boer. Dus het gaat de goede kant op met de loonstijgingen volgens de voorzitter van de ondernemersorganisatie. De FNV krijgt nu ongeveer wat ze willen, meent De Boer. Dat het kabinet de lastenverlichting van 2021 naar 2020 verschuift, vindt hij een goede zaak.

'Er zijn best wel bedrijven waar het geld tegen de plinten klotst, maar er zijn ook bedrijven die dat niet hebben.' De inkomens ontwikkelen zich gunstig, maar hij hekelt dat de gemiddelde burger per jaar 300 euro meer kwijt is dan voorheen. Daarom is hij tevreden over de lastenverlaging voor burgers die het kabinet doorvoert.

17.40 uur: Thierry Baudet (FvD) wil onderhandelen met kabinet, maar niet over Klimaatbeleid

Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet staat ervoor open om te onderhandelen met het kabinet. Dat zegt hij op BNR. Zo lang het maar niet over Klimaatbeleid gaat.

17.30 uur: Ed Nijpels: Kernenergie zeker niet uitgesloten om CO2-uitstoot te laten dalen

In de strijd om de CO2-uitstoot naar beneden te krijgen, is kernenergie zeker niet uitgesloten. Dat zei Ed Nijpels, voorzitter van het Klimaatberaad, op BNR.

Alleen is de realiteit volgens Nijpels dat er de afgelopen jaren geen enkel bedrijf met plannen voor een kerncentrale bij de overheid heeft aangeklopt.

17.20 uur: Premier Rutte: 'Niet veel ruimte om extra geld uit te geven'

Premier Rutte verwacht dat Nederland over twee jaar alweer een begrotingstekort heeft, zegt hij tegen BNR. Daarom ziet hij niet veel ruimte om extra geld uit te geven

17.10 uur: Minister voor Buitenlandse Handel Sigrid Kaag (D66): 'Eerste acute fase van een no-deal-Brexit is crisismanagement'

De eerste acute fase van een no-deal-Brexit is crisismanagement. 'We gaan er nog steeds van uit, in gezamenlijkheid met de rest van de EU, dat we met de Britten tot een voortgang moeten komen', zegt minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Kaag. De begroting is alvast robuust met het oog op een no-deal-Brexit.

16.55 uur: Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Kasja Ollongren (D66): 'We hebben grover geschut moeten inzetten voor de woningbouw'

Er is een miljard euro beschikbaar voor de woningbouwontwikkeling en een miljard beschikbaar voor de woningcoöperaties die extra bouwen. Dat moet ook want de woningnood is een groot probleem, vindt ook Ollongren.

Minister van Binnenlandse Zaken Ollongren vindt ook dat de woningbouw door moet. 'Ik ben ervan overtuigd dat we hiervoor een goeie oplossing kunnen vinden', zegt Ollongren. Ze is het eens dat woningbouw op dit moment enorm belangrijk is om betaalbare woningen te voorzien. Maar dan moet er dus een oplossing komen voor de vertragingen in de bouw als gevolg van het stikstofbesluit.

16.45 uur: PVV-leider Geert Wilders over de drie miljard euro aan lastenverlichting: 'Een kruimel'

Een kruimel. Zo noemt PVV-leider Geert Wilders de drie miljard euro aan lastenverlichting - in het koffertje van Hoekstra. Burgers zitten niet te wachten op een investeringsfonds, maar op meer geld in hun portemonnee. BNR's Sophie van Leeuwen sprak Wilders.

16.40 uur: Hugo de Jonge (CDA), minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, viceminister-president: ''Werken aan perspectief voor de langere termijn''

Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, zegt dat de vraag naar zorg enorm gaat groeien door de stijgende levensverwachting. Het gaat relatief goed in Nederland, maar tegelijk kunnen we dat niet als rustig bezit beschouwen. We leven in een onzekere wereld, onzeker economisch, maar ook geopolitiek onzeker. 'Daarom heb je te werken aan perspectief voor de langere termijn en dat zijn ook de keuzes die het kabinet maakt.'

16.35 uur: Gert-Jan Segers (CU) over het investeringsfonds: Het gaat over miljarden, maar een visie is er nog niet

Het gaat over miljarden. Maar een visie is er nog niet. Dat zegt Gert-Jan Segers van de ChristenUnie over het nieuwe investeringsfonds, vandaag aangekondigd in de Miljoenennota en de Troonrede van de Koning. Politiek verslaggever Sophie van Leeuwen sprak Segers voor de Ridderzaal.

16.20 uur: Partijleider van PvdA Lodewijk Asscher: 'Minstens een half miljard investeren in de toekomst van het land'

Lodewijk Asscher vindt dat het kabinet te veel focust op de welvaart van de middenklasse en te weinig op die van de zwakkeren in de samenleving zoals ouderen, huurders en armen. Voor PvdA-leider Asscher wordt onderwijs de inzet tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. Hij wil dat er fors meer wordt geïnvesteerd in lerarensalarissen en het wegwerken van het lerarentekort.

Hij vraagt meer aandacht voor het collectief belang van Nederland. 'Ik hoop dat we nu gaan investeren in Nederland in het collectieve belang, in plaats van nu parmantig te zeggen: we lossen de staatsschuld af', zegt Asscher.

16.18 uur: Mona Keijzer (CDA), onze staatssecretaris van Economische Zaken over het investeringsfonds

Veel lof voor de baard van de koning, vandaag na de troonrede op het Binnenhof. Ook van Mona Keijzer, onze staatssecretaris van Economische Zaken. Sophie van Leeuwen sprak haar voor de Ridderzaal, ook over het investeringsfonds.

16.10 uur: Jesse Klaver van GroenLinks vond het de mooiste troonrede in tien jaar tijd

Dat zei hij na afloop voor de Ridderzaal, tegen onze politiek verslaggever Sophie van Leeuwen.

16.05 uur: Minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen (VVD): 'Het is niet zo dat we nooit iets aan stikstof hebben gedaan'

Er zijn nog oplossingen voor de problemen veroorzaakt in onder meer de bouw door het stikstofbesluit van de Raad van State, zegt Cora van Nieuwenhuizen. 'Het is niet zo dat we nooit iets aan stikstof hebben gedaan, we hadden alleen een systematiek om die belangenafweging tussen natuur en economie op een goeie manier te doen', zegt Van Nieuwenhuizen. Die systematiek is afgeschoten en moet haar kabinet zorgvuldiger uittekenen. 'Maar daar gaan we wel een oplossing voor vinden.'

15.50 uur: Minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA): 'Royale fiscale facilitering zzp'er gaan we over lange periode terugbrengen'

Minister van Financiën Wopke Hoekstra vindt dat zzp'ers, begrijpelijk maar te lang, fiscaal zijn gefaciliteerd. Daarom kondigt hij aan dat de zelfstandigenaftrek teruggebracht zal worden van rond de 7.200 euro tot rond de 5.000 euro.

15.35 uur: Staatssecretaris van Financiën Menno Snel (D66): 'lastenverlichting voor werkenden extra voelbaar maken'

'Het is geen belofte op individueel niveau, maar als we kijken naar de cijfers zien we een positief beeld voor heel Nederland', zegt staatssecretaris van Financiën Snel.

15.27 uur: Minister van Economische Zaken en Klimaat Wiebes (VVD): 'De bedrijven besteden niet genoeg euro's in onze ogen'

Denken dat er straks zomaar nieuwe investeringsgolven komen om innovatie te stimuleren vanuit het bedrijfsleven is niet slim volgens Wiebes. Hij benadrukt dat de overheid een rol te spelen heeft, maar dat ook bedrijven moeten bijdragen.

'Onderwijs is onherroepelijk een van de belangrijke pilaren onder onze welvaart. Daar zakken we op de ranglijsten', zegt minister Wiebes. Daar moet iets aan gebeuren. Wiebes denkt dat daar op een of andere manier hervormingen nodig zijn. 'De sector en de minister moeten opnieuw naar dat onderwijs kijken om ervoor te zorgen dat we niet gewoon zoals nu gewoon goed zijn, maar weer super', zegt minister Wiebes.

15.15 uur: Voorzitter van Techniek Nederland is lovend, maar mist plannen voor de arbeidsmarkt

Doekle Terpstra zegt dat de economische vooruitzichten crescendo gaan. Daar maakt hij zich niet zoveel zorgen over. Maar de voorzitter van Techniek Nederland is toch bezorgd. 'Het beroepsonderwijs in Nederland zit met smart te wachten op een echte agenda en in tweede instantie heb ik in het verhaal van de koning niet het woord ''arbeidsmarkt'' gehoord. De arbeidsmarkt is niet alleen krap, die zit gewoon op slot', zegt Terpstra van Techniek Nederland. De voorzitter had verwacht dat de koning en het kabinet hier wel een thema van zouden maken. Techniek Nederland is op zoek naar een goed gesprek met het kabinet.

15.01 uur: Minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) verwijst naar de allereerste presentatie van de Miljoenennota

Minister van Financiën Wopke Hoekstra begint zijn bespreking met een citaat uit de allereerste presentatie van de Miljoenennota op 18 september 1906.

15.00 uur: Minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) zal straks het koffertje met daarin de Miljoenennota en Rijksbegroting aan de Tweede Kamer aanbieden.

14.28 uur: Oppositiepartijen kunnen zich absoluut niet vinden in kabinetsplannen

Fractievoorzitter Jesse Klaver van GroenLinks zegt ambitie en daadkracht te missen. Ook PvdA-leider Lodewijk Asscher heeft kritiek. SGP-leider Kees van der Staaij twijfelt eraan of we wel crisisbestendig zijn. Vakbond CNV noemt de aandacht voor middeninkomens tijdens Prinsjesdag positief, maar het beloofde extraatje een wassen neus zolang Nederland 'verslaafd blijft aan flexwerk'.

Lees de reacties van de oppositie hier

14.19 uur: Nieuwtje uit de Troonrede: er komt een jongerenparlement

De koning zei in de Troonrede dat de politiek van iedereen moet zijn, dus ook van de jeugd. Daarom komt er een jongerenparlement.

Uit de Troonrede 2019:

'In reactie op het advies van de staatscommissie parlementair stelsel doet de regering voorstellen voor de vernieuwing en vereenvoudiging van het kiesstelsel, met meer mogelijkheden voor kiezers om invloed uit te oefenen op wie er precies in de Tweede Kamer komt. Om de stem van jongeren luider te laten klinken, komt er een jongerenparlement.'

13.50 uur: De Koninklijke stoet vertrekt naar Paleis Noordeinde. Hier vindt aansluitend de balkonscène plaats.

13.21 uur: De koning spreekt de Troonrede uit

Koning Willem-Alexander heeft in de Ridderzaal de troonrede gehouden. Daarin blijft Nederland een land van 'het brede midden', waarin tegenstellingen niet de boventoon voeren. In zijn rede verwijst de koning verschillende malen naar de Nederlandse bevrijding tijdens de Tweede Wereldoorlog, en het feit dat we vrijheid als een vanzelfsprekendheid zijn gaan ervaren.

De koning is ook dit jaar zijn troonrede begonnen met een verwijzing naar de Tweede Wereldoorlog. '75 jaar later lijken vrijheid, democratie en een sterke rechtsstaat vanzelfsprekende waarden. Maar wie de wereld beschouwt, realiseert zich hoe bijzonder het is te leven in een land waarin mensen zich veilig kunnen voelen', zegt de koning.

Een troonrede met over het algemeen een gematigd positieve inslag dus. Nederland groeit nog steeds, maar net als andere landen in Europa zal de groei teruglopen. 'Nederland komt in een fase van een gematigder economische groei', zegt koning Willem-Alexander.

Luister en lees hier de Troonrede 2019 terug.

13.00 uur: De Koninklijke stoet vertrekt vanaf Paleis Noordeinde.

De derde dinsdag in september

Ecomische groei en lastenverlichting voor de middenklasse

Het kabinet gaat er vanuit dat de economie komend jaar met 1,5 procent groeit waarbij de middenklasse er met 2,5 procent koopkrachtstijging op vooruit gaat. Het kabinet trekt 3 miljard uit om de lasten van de werkenden te verlichten en er wordt flink geïnvesteerd in betaalbare woningen en het versneld afbouwen van de gaswinning.

Ouderen en flexwerkers gaan erop achteruit

Reden tot klagen hebben vooral ouderen en flexwerkers die niet al te veel verdienen. De zelfstandigenaftrek wordt de komende jaren stap voor stap verlaagd tot 5.000 euro, de pensioenen dalen en Rutte heeft al laten weten dat hij die gederfde inkomen niet kan compenseren.

Investeringsfonds, ja of nee?

Het kabinet onderzoekt de mogelijkheid om een investeringsfonds op te zetten om het winstvermogen van Nederland ook in de toekomst goed te houden. De belastingregels voor grote bedrijven worden strenger. Het kabinet wil dat bedrijven meer winstbelasting gaan betalen door de aftrekposten aan te pakken.

BNR is er vandaag de hele dag bij. Met verslaggevers, gasten in en rond het Binnenhof. Om 15.00 uur vanmiddag begint een extra lange uitzending van Spitsuur.