Timmermans was zelf spitzenkandidaat voor de sociaaldemocraten bij de vorige Europese verkiezingen, maar moest toezien hoe Ursula von der Leyen, die helemaal geen kandidaat was bij diezelfde verkiezingen, er met het voorzitterschap van de Europese Commissie vandoor ging.
Het systeem met spitzenkandidaten is bedacht om kiezers meer te betrekken bij de benoeming van de voorzitter van de Europese Commissie. De gedachte is dat de spitzenkandidaat die een meerderheid van het Europees Parlement achter zich krijgt, de voorzitter wordt. Maar volgens Timmermans zagen onder meer de christendemocraten dat toen puntje bij paaltje kwam toch niet zitten: ‘Bij de conservatieven, zeg maar het Europese CDA, zeiden ze: Wij zijn ook voor dat systeem van spitzenkandidaten, maar het moet dan wel iemand van ons zijn. Hun kandidaat kreeg geen meerderheid en toen zijn ze er maar vanaf gestapt. Ja, dan moeten ze maar duidelijk maken of ze dit de volgende keer nog willen.’
Ook een andere Europese politieke familie heeft volgens Timmermans een dubieus spel gespeeld: ‘Bij de liberalen was het helemaal om te gieren. Die hadden geen spitzenkandidaten, omdat ze daar tegen waren, maar na de verkiezingen was mevrouw Vestager ineens spitzenkandidaat. Dat vind ik ook een vorm van politieke innovatie waar ik zo mijn vraagtekens bij heb.’
Timmermans hoopt dat partijen zich bij de volgende Europese verkiezingen duidelijk uitspreken over de manier waarop de commissievoorzitter moet worden gekozen: ‘Men zal ruim daarvoor kleur moeten bekennen. Willen we nou een spitzenkandidaat of niet? En áls we dat willen, moeten we daar ook de consequenties van accepteren na de verkiezingen. Dan moet diegene die een meerderheid heeft in het parlement ook de voorzitter van de Commissie worden.’
Ook kwam Timmermans in het gesprek met Bernard Hammelburg nog terug op zijn nederlaag in de strijd om het voorzitterschap. Volgens Timmermans waren het niet zozeer alleen de Hongaren en de Polen die hem de toppositie hebben gekost, maar vooral de christendemocratische leiders die bij hen ‘op de bagagedrager sprongen’.
Luister het hele gesprek met Frans Timmermans terug in de podcast van De Wereld!
LUISTER OOK: Meer van De Wereld
