'Over twee jaar zijn er toch weer verkiezingen'
Het electoraat 'op links' was tot het laatste moment nog veel weifelender dan de gemiddelde rechtse kiezer. Strategisch stemmen is voor veel mensen een serieuze optie, maar ja: wat is dán de juiste keuze? Dat hangt ook af van de afweging die andere mensen met dezelfde opties maken, zegt André Krouwel, politicoloog aan de Vrije Universiteit van Amsterdam én bedenker van het Kieskompas. En zo wordt het wel heel ingewikkeld.
Want wie bijvoorbeeld dubt tussen D66 en GroenLinks kan juist kiezen voor de eerste, om VVD, PVV en CDA zoveel mogelijk tegenwicht te bieden. Aan de andere kant: het kan zomaar zijn dat je D66 op die manier in gewillige 'rechtse' armen duwt. 'Ze vragen zich af hoe ze nog een linkse partij in het kabinet krijgen. Gaan ze samenwerken om dat af te dwingen? Heel veel van die kiezers zijn eigenlijk linkser dan D66 en die denken: ja, maar dan krijg ik misschien hetzelfde kabinet terug!'
Luister terug | Politiek schuift naar links
Cruciaal is of D66 de kansen over 'progressief links' weet te verzilveren, zegt Krouwel. 'Bij een goede uitslag krijgt D66 misschien één ministertje meer. Maar je hebt dan liever dat je deze regering onmogelijk maakt, zodat ze twee of drie linkse partijen moeten opnemen.' En bovendien: wat is het allemaal waard, als je ervan uit kunt gaan dat er toch over twee jaar weer verkiezingen zijn. 'Er komt een economische crisis, en als ze de pijn moeten verdelen, krijgen ze ruzie.'
Klojo'en aan kabinet
De allereerste kwestie vanavond is eigenlijk: haalt de huidige coalitie zijn meerderheid? 'Dan gaan ze denk ik gewoon door; je gaat niet in een pandemie maandenlang zitten klojo'en aan een formatie. Maar als de huidige coalitie geen meerderheid heeft wordt het heel ingewikkeld. 'Dan gaan we kijken welke partijen op links zijn groot genoeg om een soort conxie te vormen en links en rechts meer in balans te brengen.'
