Eerste politieke reacties op Troonrede

Lilianne Ploumen (PvdA)

Volgens PvdA-leider Lilianne Ploumen heeft de Koning Willem-Alexander 'Belangrijke woorden over de grote problemen in Nederland' gesproken. Ze schrijft op Twitter dat 'het demissionaire kabinet Rutte/Hoekstra mensen 'in de kou' laat staan. Ze pleit voor 'een eerlijker, duurzamer en socialer Nederland'. Haar partij komt met voorstellen voor 'het bouwen van meer betaalbare woningen, lagere huren, meer koopkracht en de aanpak van klimaatverandering'.

Lilian Marijnissen (SP)

De Troonrede is voor SP-leider Lilian Marijnissen teleurstellend. De economie groeit, maar de burger gaat er volgens haar niet op vooruit. 'Goed dat de Koning de mensen bedankt die in de coronatijd moesten blijven werken. Na een applaus en een bedankje is het nu tijd voor het minimumloon omhoog. Maar dit demissionaire kabinet is zo druk met zichzelf dat het de samenleving vergeet. Rutte laat mensen keihard vallen', aldus Marijnissen. De SP wil onder andere meer betaalbare woningen en extra geld voor zorgmedewerkers. 'Als partijen dit nu nog steeds blokkeren of weigeren uit te voeren, dan spelen ze een politiek spel over de ruggen van mensen die juist nu oplossingen verwachten van de politiek. De SP pleit dan voor nieuwe verkiezingen.'

Sophie Hermans (VVD)

Het demissionaire kabinet pakt volgend jaar een aantal zaken aan 'waar mensen zich terecht zorgen over maken', zoals bijvoorbeeld de woningmarkt. Dat zegt waarnemend VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans.

Hermans zegt 'enorm gemotiveerd' te zijn om samen met de Tweede Kamer te kijken welke stappen verder nog gezet kunnen worden. Zij heeft 'heel veel vertrouwen in een constructieve samenwerking' met andere partijen als de Tweede Kamer de begrotingsplannen later deze week bespreekt tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen.

Gert-Jan Segers (ChristenUnie)

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers denkt dat steeds meer mensen in de steek worden gelaten door de overheid, maar dat zij wellicht niet zichtbaar zijn vanwege de positieve economische cijfers. 'Achter die mooie cijfers gaat de harde werkelijkheid schuil' dat groepen achterblijven, stelt Segers in een reactie op de Troonrede. Volgens de CU-leider mag aankomend jaar niet een 'verloren jaar' worden vanwege de demissionaire status van het kabinet. Segers vindt het tijd dat de politiek 'de samenleving weer vooropzet'. Hij roept partijen op samenwerking te zoeken en dapperheid 'om grote en belangrijke keuzes te maken voor ons land.'

Geert Wilders (PVV)

Nieuwe verkiezingen zijn nodig om volgend jaar weer een inspirerend verhaal te hebben op Prinsjesdag, zei PVV-leider Geert Wilders dinsdag na de Troonrede. 'Nederland hunkert naar verkiezingen', aldus Wilders. 'Ministers hebben moeten aftreden na leugens, of gaan ergens hun zakken vullen als adviseur.' Hij merkte op dat er afgelopen weekeinde weer geen vooruitgang is geboekt in de formatie. 'Nederland heeft grote problemen. Woningnood, de zorg waarin hevig moet worden geïnvesteerd, migratie. Er zijn heel veel problemen. Dat vraagt om een missionair kabinet.'

Pieter Heerma (CDA)

CDA-Tweede Kamerlid Pieter Heerma vindt dat de koning in zijn 'mooie en ingetogen Troonrede terecht de zorgen van de samenleving en het gevaar van polarisatie benoemt. Daar ligt een duidelijke opdracht voor de politiek', zei Heerma als plaatsvervangend fractievoorzitter. Heerma vindt dat de demissionaire status van het kabinet niet betekent 'dat ons land volledig tot stilstand komt. De uitdagingen van deze tijd zijn te groot om te laten versloffen. We hebben te maken met een gigantische woningcrisis, toenemende klimaatverandering en ondermijnende criminaliteit die onze rechtsstaat aantast.' Volgens de CDA'er is het 'daarom verstandig dat er investeringen worden gedaan in volkshuisvesting, veiligheid en klimaat. Het zijn noodzakelijke stappen in de goede richting.'

Rob Jetten (D66)

D66'er Rob Jetten zegt het goed te begrijpen dat burgers het vertrouwen 'een beetje kwijt zijn', nu de formatie lang duurt en problemen in het land groot zijn. Jetten, secondant van partijleider Sigrid Kaag in de formatie, zegt dat zijn partij al maanden probeert om tot een 'breed gedragen kabinet' te komen, en dat het 'frustrerend' is dat dit tot dusver niet lukt.

De Troonrede noemt Jetten 'een boodschap met veel urgentie'. De koning benoemde onder meer de aardbevingen in Groningen, het onrecht in de toeslagenaffaire, de woningcrisis en de stikstofcrisis. Jetten vindt dit 'grote uitdagingen' waar Nederland voor staat.

Jesse Klaver (GroenLinks)

GroenLinks-leider Jesse Klaver vindt dat de Troonrede die koning Willem-Alexander uitsprak 'duidelijk maakt dat de grote keuzes worden overgelaten aan een nieuw kabinet. Daarom heeft ons land snel een daadkrachtig kabinet nodig. De stikstofcrisis, de klimaatcrisis, de wooncrisis, de groeiende ongelijkheid: deze problemen kunnen we niet langer laten liggen', twittert hij na de plechtigheid in de Grote Kerk.

Thierry Baudet (FVD)

Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet vindt het schokkend dat koning Willem-Alexander niets heeft gezegd over 'de uitsluiting van miljoenen mensen uit het sociaal-maatschappelijk leven'.

Baudet doelde op de invoering van het coronatoegangsbewijs. Vanaf 25 september moeten mensen kunnen aantonen dat ze gevaccineerd zijn, negatief getest of een recente coronabesmetting hebben doorgemaakt als ze toegang willen tot bijvoorbeeld de horeca, de cultuursector of een evenement. 'Discriminatie, ongelijkheid, het gebeurt onder onze ogen. Hoe kan je daar niets over zeggen?'

'Ik vermoed dat hij het in zijn hart ook schandelijk vindt', zei Baudet over de koning. 'Ik hoopte dat hij het blaadje zou wegleggen en tot de natie zou zeggen: dit doen we toch niet.'

Farid Azarkan (DENK)

Het is goed dat de koning in de Troonrede aandacht besteedde aan een aantal kwetsbare groepen, maar nu moet het kabinet in actie komen, zei Denk-voorman Farid Azarkan buiten de Grote Kerk. Hij heeft 'met nieuwsgierigheid maar ook wel met wat treurnis' geluisterd. 'Omdat ik het idee heb dat de politiek niet haar verantwoordelijkheid neemt en wat stilstaat.'

Azarkan vindt het goed dat in de toespraak aandacht was voor de de inwoners van Groningen die last hebben van aardbevingsschade, kwetsbare jongeren die geestelijke gezondheidszorg nodig hebben en de slachtoffers van de toeslagenaffaire.

Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren)

Partij voor de Dieren-leider Esther Ouwehand vindt het nog te vroeg om te juichen over de miljarden die in het klimaatbeleid worden gestopt. 'Nog erger dan bedrijven en regeringen die niets doen, zijn bedrijven en regeringen die doen alsóf ze iets doen', vatte Ouwehand samen.

'We hebben het kabinet al een voorschot horen nemen over het opslaan van CO2 onder de grond', zei Ouwehand. De burger betaalt dan voor grote vervuilers als Tata Steel en Shell, vreest zij. 'Het zijn mooie woorden, maar daden moeten we nog zien.'

Als de uitgaven wél goed terecht komen 'kunnen we juichen', aldus de PvdD-leider. Maar ze denkt dat het 'een stapje te vroeg is'.

Pieter Omtzigt (Groep Omtzigt)

Onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt hoorde een 'sobere Troontrede' waarin terecht aandacht werd besteed aan de slachtoffers van de gaswinning in Groningen en het toeslagenschandaal. 'Zij zijn echter vaker genoemd: het gaat erom dat compensatie ook waargemaakt wordt', twittert hij.

In de Troonrede miste Omtzigt de nieuwe bestuurscultuur waar politiek Den Haag de afgelopen maanden de mond van vol had. 'Wat heeft de regering geleerd van deze schandalen? Hoe denkt zij de relatie met de burger, die ernstig geschonden is, te herstellen?'

Liane den Haan

Het demissionaire kabinet negeert in de miljoenennota de zeven miljoen Nederlanders boven de 50 jaar, de helft van de volwassenen, vindt Tweede Kamerlid Liane den Haan, die zich afsplitste van 50PLUS. Ze vindt dat 'er helemaal niets in staat over goed ouder worden in Nederland, nu en in de toekomst. Dat is onbegrijpelijk', laat ze weten in een reactie op de Prinsjesdagplannen. Den Haan spreekt daarom van 'de Vergeten Miljoenen Nota'.

'We moeten op álle terreinen rekening houden met het feit dat het aantal senioren snel toeneemt. Daarbij zijn ouderen overigens ook vaak de oplossing.' Ze denkt daarbij aan de woningmarkt. Als er voldoende seniorenwoningen worden gebouwd, komen er meer huizen vrij voor starters en jonge gezinnen, stelt ze. Ook vindt dat ze er meer moet worden gedaan om personeelskrapte op te vangen in onder meer de zorgsector, zeker omdat er veel mensen met pensioen gaan, ook in andere sectoren.

Joost Eerdmans (JA21)

De balans in de begroting van het kabinet is zoek, vindt Joost Eerdmans van JA21. Volgens hem wordt er veel te veel geld uitgegeven aan de aanpak van klimaatproblemen, terwijl er bijna niets staat over lastenverlichting. 'We vinden het totaal niet in verhouding.'

'Het ging volgens mij voor de helft over duurzaamheid, klimaatverandering. En daar gaat dan - als ik het goed bereken - vijftig keer meer naartoe in deze begroting dan naar een punt als lastenverlichting. Terwijl de energierekening duurder wordt, de huren stijgen, de brandstof duurder is geworden en boodschappen duurder zijn geworden', zei hij.

Wybren van Haga (Groep-Van Haga)

De kabinetsplannen voor volgend jaar zijn 'een ramp voor Nederland', vindt Wybren van Haga, fractievoorzitter van de Groep-Van Haga in de Tweede Kamer. 'Met activistisch corona-, klimaat-, en migratiebeleid waait er een gure wind door Nederland', concludeert hij naar aanleiding van de Troonrede. Het bedrag van 1 miljard euro dat het demissionaire kabinet uittrekt voor versnelling van de woningbouw is 'echt een lachertje', zegt Van Haga. Hij vindt dat een veelvoud daarvan moet worden besteed aan de bouw van minstens een miljoen woningen. 'Wonen is een recht', aldus de ex-FVD'er.