‘We zijn hier al lange tijd naar aan het kijken. Ook hebben we het voorgelegd aan verschillende economen. We zijn heel blij dat onder andere Wimar Bolhuis en Klaas Knot positief zijn over het idee', zegt Volt-Kamerlid Nilüfer Gündoğan.
Gündoğan vervolgt: ‘Het klinkt als een heel gemeen instrument, maar dat is het verre van. Nu wordt er volop gespeculeerd, en het is daarnaast bijna onmogelijk om een woning te kopen voor doorstromers, laat staan voor starters. Waarom zou je wel veel belasting moeten betalen over 50.000 euro waar je heel hard voor hebt gewerkt, en niet over 50.000 euro aan overwaarde?'
Luister ook | 70 procent van kiezers nog zwevend
Het idee stoelt op rechtvaardigheid, vindt Gündoğan. ‘Het aanbod van woningen is deels een belangrijke component, maar niet de enige. Het zit ook zeker in de prijskant van woningen.'
Frankrijk als voorbeeld
In Frankrijk wordt het al toegepast. 'Ook andere landen hebben een woningtekort, en we hebben gekeken hoe zij hiermee omgaan. In Frankrijk krijg je bijvoorbeeld korting als je zes of 22 jaar een woning bezit, want dan blijkt dat je niet speculeert.' De angel wordt er in Nederland onvoldoende uitgehaald, stelt ze. 'Dit is een instrument dat in Frankrijk heel goed werkt.'
Het belasten van overwaarde roept dezelfde emotie op als destijds toen voor t eerst werd gesproken over versoberen hypotheekrenteaftrek. Belastingen zijn uiteindelijk ook een instrument die gelijkheid en rechtvaardigheid kunnen vergroten of verkleinen. Waarom zou je wel forse 1/
— Nilüfer Gündoğan (@ngundogan77) February 4, 2022
Het hoeft niet ingewikkeld te worden, zegt Gündoğan. 'In Nederland hebben we notarissen die heel goed weten wat een woning kostte toen het gekocht werd, en wat het kostte toen het verkocht werd. Er zijn natuurlijk aftrekbare posten, zoals een verbouwing of en isolatie. Die kun je dan opvoeren.'
Halt toeroepen
‘Of het in Nederland ook 17 procent moet worden of meer of minder, laat ik in het midden, maar we staan hier buitengewoon open voor. We willen de verhitting op de woningmarkt en het gespeculeer een halt toeroepen. Nu profiteert alleen diegene die de woningmarkt verlaat, alle anderen hebben er last van.’
Ze weet nog niet of er medestanders zijn in de Kamer. ‘Maar we zijn heel blij dat meneer Bolhuis dit keurig heeft uitgewerkt. We gaan hier verder werk van maken en kijken of dit inderdaad een zeer goed uitvoerbaar plan is, want dat is wel een hele belangrijke kanttekening. Bovenal zijn we naarstig om zoek naar middelen om de verhitting in de woningmarkt te doen afnemen.’
Luister ook | Rutte IV krijgt te maken met gepolariseerde samenleving
VOLT wil een overwaarde-tax. Belast de winst bij verkoop huis @BNR @NiluferGundogan kondigt initiatiefwet aan pic.twitter.com/MoOZgT4Jwx
— Sophie van Leeuwen (@sophievleeuwen) February 4, 2022
Instrument
Dit is een instrument dat drie dingen doet, zegt universitair docent Wilmer Bolhuis. 'Allereerst de vermogenswinst belasten. Dat doen we in Nederland niet echt. Daarnaast is het ook een middel om de oververhitting van de woningmarkt proberen tegen te gaan. Ook kan het speculatie tegengaan. Je zou in de wetgeving kunnen opnemen dat als je ergens langer woont, je dan minder belasting hoeft te betalen, zodat je stimuleert dat mensen ergens langer wonen.'
Is het een oplossing voor het woningtekort? Nee, zegt Bolhuis. 'Dat moeten we op een andere manier oplossen. Dit is echt een instrument voor andere doelen.’
Een belangrijke oplossing voor het woningtekort is woningen bouwen, zegt hij. ‘Daarmee wordt het aanbod van woningen vergroot. Maar dit is iets wat je kunt doen aan de vraagkant van de woningmarkt. Want als je speculatie tegengaat, of je maakt het minder aantrekkelijk, dan zullen investeerders minder snel woningen willen kopen. En dat is goed voor doorstromers en starters op de woningmarkt.' Ook zal de concurrentie tussen starters en doorstromers minder worden.
Van Rij: geen kennis
In een reactie zegt staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij 'niet eens kennis te hebben genomen' van het idee. 'Geef me even de tijd om het te bestuderen, ik ben gehouden aan opvolging van wat de Hoge Raad heeft gezegd en ik ben gehouden aan het coalitieakkoord.'
Gevraagd naar box 3 zegt van Rij terug te zullen komen 'met een richtingennotitie waarin we antwoord geven op wat we met het verleden doen, de uitspraken op de bezwaarschriften, eventueel wel of niet verbreden van de doelgroep. Daarnaast komen we met een voorstel wat een oplossing moet bieden voor de jaren 2022 en 2025 en daarnaast ligt er het coalitieakkoord dat we het werkelijk rendement gaan belasten.'
'We gaan daar uiteraard over met de Tweede Kamer in gesprek, ik heb ook al kennis genomen in het debat dat PvdA, SP en GroenLinks niet geloven in het belasten op werkelijk rendement en met een vermogensbelasting komen. We gaan daar uiteraard met alle partijen die daar ideeën over hebben de dialoog aan. Maar we komen ook met onze eigen plannen.'