Maar de timing daarvan schiet bij verschillende Kamerleden in het verkeerde keelgat. Zij zijn boos omdat zij welgeteld één dag voor het reces pas over het risicoclassificatiemodel worden geïnformeerd, zo ook DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan. 'Dat zien we wel vaker', zegt hij ziedend. 'Als de minister of staatssecretaris weinig aandacht wil hebben voor een onderwerp, dan behandelen ze dat een dag voor het reces. Want dan weten ze dat ze de daaropvolgende twee weken rust hebben, omdat journalisten het dan even rustig aan doen. Én, de Kamerleden hebben weinig mogelijkheden. Qua timing is dit gewoon beroerd.'
Lees ook | Recordboete voor Belastingdienst vanwege illegale zwarte lijsten
Azarkan vermoedt dan ook dat De Vries de Kamer opzettelijk laat heeft geïnformeerd. 'Sinds ik in de politiek zit, heb ik geleerd dat niets toeval is', stelt hij. 'Het blijkt nu dus dat het onrechtmatige handelen van de Belastingdienst niet alleen maar zat in het selecteren voor een soort handmatige controle, maar ook in het verder delen van gegevens met een aantal andere afdelingen waardoor de jacht op de fraudeurs kon worden geïntensiveerd.'
Terug van reces?
Of de brief genoeg reden is om het kabinet terug te roepen van het reces, durft Azarkan nog niet te zeggen. 'Ik ga het wel overleggen, maar ik denk wel dat het te weinig steun gaat krijgen van de coalitie. En je moet geen dingen doen waarvan je weet dat je het niet haalt.'
Lees ook | Omtzigt: 'Steunteam toeslagenouders met uithuisplaatsing gaat niks oplossen'
Desondanks benadrukt Azarkan dat het inzetten van de gegevens als een soort generiek opsporingsmiddel niet te licht moet worden overdacht. 'En dat was wel de verwachting, omdat je anders niet kunt verklaren dat het altijd dezelfde types zijn die onheus zijn bejegend. Er is geselecteerd op mensen met weinig inkomen, alleenstaanden, en mensen van niet-Nederlandse afkomst. Die groep zie je altijd terug. Niet alleen als het gaat om extra controle op aanvraag, maar het is ook de groep die juist door die fraudeteams is opgejaagd. Dus er is al naar gevraagd, maar de staatssecretaris hield vol dat het niet zo was.
Extra onderzoek
Azarkan hoopt tevens dat er extra onderzoek zal komen. 'Ik denk dat dit aanleiding is voor extra onderzoek en dus zal er gekeken worden naar waar het gebruikt is en hoe het heeft uitgepakt. Dat leidt waarschijnlijk tot een volgende boete en dat is elke keer pijnlijk. Dat ze op zo'n manier op hun kop krijgen, dat ze geld moeten betalen omdat ze onrechtmatig, discriminerend en onbehoorlijk informatie over Nederlanders verzamelen en verwerken.'