Petjes, posters, klompen: de webshop van Farmers Defence Force doet goede zaken. 'Steun onze boeren!' prijkt boven elke product dat op de site wordt aangeprezen. In werkelijkheid gaan betalingen naar één boerenonderneming: Van den Oever V.O.F, het fruitteeltbedrijf van de bekende voorman van Farmers Defence Force. Op de site is dit nergens terug te vinden. Daar staan uitsluitend de naam van de vereniging en de stichting. Ontvangstbevestigingen en facturen worden ook verzonden namens Farmers Defence Force. Alleen de tenaamstelling van de betaalrekening en een KvK-nummer op een factuur laten zien wie in werkelijkheid het geld ontvangt.
Een vreemde constructie, zeggen deskundigen tegen BNR. De FDF-voorzitter zegt echter dat voor de opzet gekozen is om de stichting en de vereniging te ontlasten. De webshop moet omzetbelasting betalen en die boekhouding is volgens Van den Oever veel werk. 'We zijn nogal dun bezet en niemand had zin dat te doen. Dus ik heb dat gewoon in mijn bedrijf laten zitten.'
Aan het einde van het jaar maakt zijn V.O.F. eventuele winst over aan de stichting, zegt Van den Oever. Daarom staat de naam van Van den Oever ook niet vermeld op de factuur. 'Dan zou het lijken alsof het mijn persoonlijke gewin is en dat is niet.’
‘Geen open kaart’
BNR legde de constructie voor aan drie experts op het gebied van fiscale opsporing en fraude. Schade-expert Jan Joling spreekt van 'een vreemde gang van zaken.' 'Als je ergens iets koopt hoort het geld bij de verkoper terecht te komen. Als daar een rekening tussenzit klopt dat niet. Het is heel simpel.'
Peter van Leusden, voormalig FIOD-rechercheur, nu fraude-expert bij Partner in Compliance, is ook kritisch. 'Een nogal geheimzinnige opzet', aldus Van Leusden. 'Als hij hier open over was geweest op de website dan speelde hij open kaart. Nu lijkt het toch alsof er iets verborgen gehouden wordt.'
Mariëlle Boezelman, partner bij Hertoghs Advocaten, houdt het meest een slag om de arm. 'Het is zeker terecht dat hier vragen bij gesteld worden,' aldus Boezelman. 'Maar mogelijk zijn er afspraken tussen de stichting en de V.O.F.'
Van den Oever maakte 54.000 euro over naar FDF
Dat is inderdaad het geval, zegt Van den Oever. 'Ik stort de winsten volledig terug aan het einde van het jaar.' Drie printjes van bankafschriften laten zien dat hij in 2020 zo'n 48.000 euro overmaakte naar de stichting. De bedragen liepen daarna terug: van 4.000 euro in 2021 naar nog geen 2.000 euro dit jaar.
Volgens Van den Oever komt dit doordat de verkoop in de webshop een wisselend verloop laat zien. 'Ligt eraan hoeveel acties we voeren', zegt hij. Wanneer FDF veel in het nieuws komt schiet de verkoop van de merchandise omhoog, om daarna weer te dalen.
Juridisch luistert de kwestie nauw. Farmers Defence Force is bij de Kamer van Koophandel ingeschreven als stichting en als vereniging. Beide rechtsvormen mogen alleen commerciële activiteiten ontplooien zolang deze ten goede komen aan hun maatschappelijke doelen. Ze mogen dus niet in dienst staan van een derde, private onderneming.
Drie ton omzet, maar 'we verdienen er weinig aan'
De webshop van Farmers Defence Force bestaat een kleine drie jaar en heeft in die periode volgens Van den Oever zo'n drie ton aan omzet gerealiseerd. De site vernieuwt haar productlijn regelmatig en speelt hierbij dan ook graag in op de actualiteiten.
Zo verkoopt men sinds kort kentekenplaathouders met FDF-logo (€ 12,50 per stuk), een knipoog naar de kentekenplicht voor tractoren die in juni inging en het beboeten van demonstranten makkelijker maakte. Eerder werd een poster met foto van stikstofminister Christianne van der Wal (€ 9,95) toegevoegd aan het assortiment.
De marges op de producten lijken riant. De FDF-jasjes (€ 59,95 – € 74,95, in alle maten uitverkocht) zijn elders bijvoorbeeld voor minder dan de helft van het geld beschikbaar. Volgens Van den Oever levert de site echter weinig op. 'Er worden ook dingen besteld vanuit het bestuur, spandoeken die we uitdelen enzo.' Daarnaast zijn er kosten voor onderhoud van de site, kantoorkosten en 'kleding voor de hele organisatie'.
Farmers Defence Force haalt ook via online collectes geld op. De meest recente inzameling zou zo’n €65.000 hebben opgeleverd om 'boetes en juridische kosten' van te kunnen betalen. In tegenstelling tot de opbrengsten van de webshop gaan dit geld wel naar een bankrekening op naam van de stichting.
Onder de donateurs bevinden zich bekende namen uit de agrarische sector, zoals een dochteronderneming van de VanDrie Groep, eigendom van de gelijknamige Quote-500 familie die ook in Den Haag lobbyt tegen het stikstofbeleid.