'Mensen gaan hierdoor in armoede belanden', waarschuwt Tweede Kamerlid Bart van Kent (SP), die vorig jaar een motie indiende om te voorkomen dat nog meer Nederlanders het recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering verloren.
Om zo'n uitkering te krijgen moet iemand er bij arbeidsongeschiktheid nu minimaal 35% op achteruitgaan. Na de aanstaande verhoging van het minimumloon is een uurloon van €17,16 daarom de ondergrens om in aanmerking te komen voor de WIA. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek blijkt dat in 2020 een derde van werkend Nederland die lat niet haalde.
Lees ook| Werkgevers zitten met hoge kosten door kabinet
Oorzaak van het probleem is de wijze waarop gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid wordt vastgesteld. Uitkeringsinstantie UWV kijkt hierbij naar het verschil tussen het loon dat iemand had en wat diegene nog kan verdienen in ander werk na ziekte. Een politieagent in een rolstoel die modaal verdient, kan bijvoorbeeld nog zittend werk doen. Van Kent: 'Dan zegt het UWV: ‘ga maar in een callcenter werken’.'
FNV waarschuwt al langer
Bert Maas van vakbond FNV waarschuwt al langer voor de schaduwzijde van een hoger minimumloon. 'Onrechtvaardig voor mensen die weinig verdienen: ze betalen wel premie maar komen nooit voor een uitkering in aanmerking', zegt Maas. Ook voor de kleine 800.000 mensen die in Nederland nu al afhankelijk zijn van een arbeidsongeschiktheidsuitkering, is het stijgende minimumloon riskant. 'Bij een herkeuring zijn die hun uitkering mogelijk kwijt. En als het minimumloon de komende jaren verder stijgt wordt die groep alleen maar groter.'
Lees ook | Als je minimumloon niet kunt betalen, dan deugt je businessplan gewoon niet
SP-Kamerlid Van Kent diende een jaar gelden al eens een motie in die meer mensen recht moest geven op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Die kon toen rekenen op een Kamermeerderheid, maar actie bleef uit. Verantwoordelijk minister Karien van Gennip (CDA) stelde een commissie in om onderzoek te doen naar de kwestie. 'Een bekende Haagse truc', aldus Van Kent. 'We wachten op een nieuw rapport en schuiven het weer vooruit.'
Van Kent voorziet dat mensen bij chronische ziekte nu vaker in de bijstand terecht zullen komen: ‘Wie theoretisch nog werk kan doen voor minimumloon wordt niet altijd aangenomen. Werkgevers zitten vaak niet op chronisch zieken te wachten.'
BNR vroeg aan minister Karien van Gennip of zij het probleem herkent. Bij monde van een woordvoerder liet zij weten voor Prinsjesdag niet op de kwestie te willen reageren. 'Totaal belachelijk’, vindt Van Kent. ‘Ze hebben hele rijen maatregelen gelekt in de media en als je daar een vraag over stelt is dit de reactie. Ze moeten Nederland gewoon laten weten of ze dit ooit gaan repareren.'