Het prijsplafond ligt lager dan de regeling waarmee het kabinet op Prinsjesdag kwam: 1,45 euro voor een kubieke meter gas (dat was eerst 1,50) en 40 cent voor een kilowattuur stroom (dat zou eerst 70 cent zijn). Die prijzen gelden voor gasverbruik tot 1200 m3 en stroomverbruik tot 2900 kWh. Bovendien is de grens voor het stroomverbruik hoger, waardoor meer huishoudens met een warmtepomp profiteren. De Tweede Kamer had, op initiatief van PvdA en GroenLinks, aangedrongen op een ruimere regeling.
Het wordt steeds gekker', zegt politiek verslaggever Sophie van Leeuwen. 'Het kabinet is vast besloten om Nederland door de winter te helpen.' Het gaat hiermee om de helft van de Nederlandse huishoudens, zo geeft het kabinet aan. Een regulier gezin in een rijtjeswoning zou met dit plafond zo'n 2500 euro kunnen besparen.
Lees ook | EU-ministers steggelen over Europees prijsplafond voor gas
Doordat het pakket soepeler is, vallen de maatregelen ook een stuk duurder uit: 23,5 miljard euro als de prijzen op een vergelijkbaar niveau blijven, maar de regeling voor volgend jaar kan in het minst gunstige geval zelfs oplopen tot 40 miljard euro. Het kabinet ging eerst uit van ongeveer 10 tot 15 miljard euro.
'Dit is ongekend', zegt Sophie van Leeuwen. Hoe hoog de uiteindelijke kosten zullen zijn is nog de vraag, zegt Van Leeuwen. 'Dat hangt ook af van de gasprijs in de winter.'
Aanvankelijk was het idee om in november of in december al te starten met het prijsplafond, maar dat wordt verschoven naar 1 januari. 'In plaats daarvan krijgt iedereen een Sinterklaas- en Kerstcadeau: een vaste korting van 190 euro. Dat is heel generiek en erg ongericht maar de uitvoer is vaak een probleem in Den Haag. Daarom uitstel tot 1 januari, maar een gift in november en december.'
Lees ook | Kaag: Kosten prijsplafond 'heel onzeker'
Een deel van de miljarden die het pakket gaat kosten, had het kabinet al opzijgezet: de maatregel komt in plaats van de verlaging op de energiebelasting, wat dik 5 miljard euro zou kosten. Het kabinet wil de regeling ook deels betalen uit maatregelen waar de Europese Commissie zich nu over buigt, zoals een solidariteitsheffing op excessieve winsten van energiebedrijven. Een deel van de financiering zal pas in het voorjaar gevonden worden. De Tweede Kamer gaat woensdag en donderdag in debat over het financiële deel van de begroting voor volgend jaar.
Verenigingen
Het kabinet geeft ook aan dat andere kleinverbruikers, zoals zelfstandigen, verenigingen, sommige kleine bedrijven en 'kleine maatschappelijke organisaties' ook onder het plafond vallen, verwacht het kabinet. Voor middelgrote en kleine bedrijven die veel verbruiken, zoals bakkers, komt nog een specifieke regeling.
Lees ook | Kabinet compenseert grootverbruikers bedrijfsleven voor hoge energieprijzen
In eerste instantie hield het kabinet vol alleen nog een koopkrachtpakket voor 2023 te kunnen regelen, maar de politieke en maatschappelijke druk om ook in het najaar in te grijpen, nam de afgelopen maanden toe. Over de conceptregeling die op Prinsjesdag werd gepresenteerd, is tot op het laatst mogelijke moment onderhandeld. De uitwerking bleef dus ook nog enige tijd open.
In de eerdere plannen van het kabinet gold het prijsplafond tot een jaarlijks verbruik van 2400 kWh stroom en 1200 m3 gas. Voor stroom geldt dus straks een hoger plafond.
Lees ook| MKB-Nederland: 'Mensen kunnen niet inschatten op hoeveel steun ze moeten rekenen'
Kosten
Morgen zal minister van Financiën Sigrid Kaag de kosten voor dit energieplafond moeten verdedigen in de Tweede Kamer tijdens de financiële beschouwingen. 'Dat kan interessant worden', zegt Van Leeuwen, doelend op de staatsschuld. 'Dit is extra geld voor de middenklasse, en daarmee de helft van de Nederlandse huishoudens.'
Jesse Klaver spreekt van de 'duurste motie vanuit de oppositie ooit'. Maar, zo zegt Klaver, 'de problemen zijn zo groot dat dit heel verstandig is.'
De regeling is soepeler dan aanvankelijk naar buiten kwam en wordt daardoor waarschijnlijk een stuk duurder. De regeling zal daarom in totaal duur uitvallen: 23,5 miljard euro als de prijzen op een vergelijkbaar niveau blijven, verwacht het kabinet. De tarieven zijn lager dan het kabinet op Prinsjesdag bekendmaakte, en de grens voor het stroomverbruik is hoger, waardoor meer huishoudens met een warmtepomp profiteren. Boven de verbruiksgrens betalen huishoudens gewoon de marktprijzen.