Van Beurden stelt dat het Groningse gasveld ooit een iconische rol heeft gespeeld voor Shell. ‘Veel mensen van Shell hebben een deel van hun opleiding gehad bij de NAM. Het is dan ook een bijzonder innovatief bedrijf, technologisch gezien, en daarmee een kroonjuweel voor Shell’, zegt Van Beurden. Uit de verhoren blijkt tevens dat de Shell-baas in 2015 wilde dat de aardbevingen die gepaard gingen met de gaswinning 'geaccepteerd' zouden worden.
Vrienden
Daarnaast verklaart de topman tegenover de commissie dat hij - zowel op zakelijk- als op privégebied - een goede band heeft met Rutte. Politiek verslaggever Sophie van Leeuwen is hier verbaasd over: ‘Het gaat over zulke grote onderwerpen. Gas, Shell en Groningen. Dan is het vreemd dat de minister-president en de topman van Shell tegelijkertijd privé en zakelijk contact hebben. Is dat dan niet te veel met elkaar verweven?', vraagt Van Leeuwen zich af.
Lees ook | Rutte onder ede voor parlementaire gas-enqûete
‘Het blijkt dat Rutte na 2014 regelmatig contact onderhield met Van Beurden en niet met zijn ministers Kamp en Wiebes’, legt Van Leeuwen uit. Van Beurden zegt hierover Rutte als een ‘vriend’ te beschouwen, waarmee hij ook met enige regelmaat informele ontmoetingen heeft gehad.
Hoofdpijndossier
De Shell-baas zou premier Rutte op gegeven moment ook hebben gewaarschuwd volgens Van Leeuwen. ‘Van Beurden heeft gezegd dat Rutte op moest passen, want als de NAM minder gas mocht winnen kwamen de aandeelhouders in financiële en juridische problemen. En een van die aandeelhouders is natuurlijk Shell.'
Lees meer | Enqûetecommissie gaswinning 'wordt vervelende week' voor Rutte, Wiebes, Hoekstra
Van Beurden zegt over de rol van Shell als aandeelhouder van de NAM dat het veel te lang heeft geduurd voordat er inzicht was in de maatschappelijke onrust. Volgens Van Beurden is er als ‘ingenieurs’ gekeken naar de aardbevingen en Groningen, maar was deze aanpak eigenlijk ‘failliet’.
Van Leeuwen: ‘Daarom is iedereen in het Noorden nu boos. Shell vond dat ze afstand moesten houden als aandeelhouder en stelde de staat verantwoordelijk. Nu is de schadeafhandeling één groot hoofdpijndossier.'
Mea culpa
Ook premier Rutte staat vandaag onder ede bij de parlementaire enqûetecommissie. Van Leeuwen verwacht dat hij hier komt met een ‘mea culpa’, al heeft hij dat volgens haar al meermaals gedaan.
Lees ook | Wiebes: 'Redder van Groningen' of veroorzaker van de puinhoop?
Ook verwacht Van Leeuwen dat Rutte gaat zeggen dat hij de huishoudens niet in de kou kon laten staat en dat hij ging voor leveringszekerheid. 'Nu zijn we afhankelijk van Russisch gas en dat is ook niet mooi. Al blijft traagheid van de overheid waar hij twaalf jaar lang voor verantwoordelijk was nog steeds erg slecht', aldus Van Leeuwen.