Politiek25 okt '22 17:51

Nieuwe vorm van toezicht voor AIVD in de maak

Auteur: Remy Kock

De AIVD en MIVD moeten ruimere bevoegdheden krijgen, dat is wat het kabinet wil met een nieuw wetsvoorstel. Daarmee wordt het makkelijker om landen te onderzoeken die cyberoffensieven ondernemen. 'We vinden dat het een urgent probleem is', aldus AIVD-chef Erik Akerboom.

Erik Akerboom.
Erik Akerboom. (ANP ROBIN VAN LONKHUIJSEN)

Volgens de AIVD-baas is de wet op maar één ding gericht: het beschermen van de Nederlandse samenleving. 'Als wij constateren dat een bedrijf, persoon of zelfs overheid wordt aangevallen, moeten we voor iedere stap die we zetten opnieuw toestemming vragen. Intern, aan de minister, en aan de toezichthouder. En zo zit de cyberwereld niet meer in elkaar. Het gaat tegenwoordig om minuten, uren of dagen, en dan kun je niet wachten op identificatie.'

Bang voor een teloorgang van het regulerend effect van het toezicht vooraf is hij niet. 'Het toezicht vooraf verdwijnt niet, maar een gedeelte van het toezicht vooraf verschuift naar tijdens. Dus we hebben een toezichthouder die realtime met onze bewegingen meekijkt, en die kan zeggen dat er per direct gestopt moet worden. Wij denken dat dat heel erg past bij de problematiek waarmee we worden geconfronteerd: snelheid, effectiviteit en het snel schakelen.'

Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden

De laatste update van de wet Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten vond plaats in 2017, en zorgde voor enorme onrust in de samenleving. Over die Sleepwet, zoals de wet genoemd werd, kwam zelfs een referendum. Als gevolg van dat referendum kwam er de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden, die controles bij de inlichtingendiensten uit zou voeren. Eén van die toezichthouders, Bert Hubert, diende recentelijk zijn ontslag in, omdat een uitbreiding van de wet niet zonder risico's voor de Nederlandse privacy zou zijn.

Akerboom kan zich echter niet vinden in die beweegredenen. 'Ik vind toezicht juist prima. En we moeten ook toezicht krijgen, want het draagvlak van de samenleving hangt daar juist vanaf. Dus op toezicht wordt er niets ingeleverd. Alleen verplaatst een gedeelte van de verantwoordelijkheid naar een andere toezichthouder.'

Wennen

De AIVD-chef benadrukt dan ook dat de nieuwe situatie wennen zal zijn voor de AIVD. 'Het is een heel erg belangrijke verandering, omdat we nu iemand krijgen die bij wijze van spreken over onze schouders meekijkt. Deze verandering leidt wat ons betreft niet tot minder toezicht, maar juist tot effectiever en beter toezicht.'


Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen