De huidige pensioenpot ter waarde van 1500 miljard euro wordt met het nieuwe stelsel opnieuw verdeeld. Volgens de minister past dit beter bij de huidige tijd. 'Waarin mensen ook eerder zicht krijgen op indexatie als dat mogelijk is. Maar waarin jongeren ook makkelijker kunnen zien wat ze opbouwen, ook als ze van baan wisselen', aldus de minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen (ChristenUnie).
Zorgvuldig
Gezien de vele bezwaren zegt het kabinet zorgvuldig te werk gaan, benadrukt Schouten. 'Wij gaan niet gewoon zomaar, bij wijze van spreke volgende week, het nieuwe stelsel invoeren. Daar nemen we een paar jaar de tijd voor. Het gaat over het geld van mensen, daar zijn we ons zeer van bewust.'
‘Het gaat over het geld van mensen, daar zijn ons zeer van bewust’
Het kabinet heeft tot 1 januari 2027 de tijd om het nieuwe stelsel doorgevoerd te hebben. Daarvoor zal het deze week eerst een meerderheid moeten krijgen in de Eerste Kamer. 50PLUS-senator Martin van Rooijen is benieuwd naar de verhoudingen in de Kamer. 'We hebben grote zorgen over dit nieuwe stelsel, er zitten heel veel fouten in. Zorgvuldigheid moet echt boven snelheid gaan.'
Lees ook | Akkoord Eerste Kamer is 'historisch' moment
'Vreselijk systeem'
Over de wet wordt al vijftien jaar gesproken, desondanks denkt 50PLUS dat nog niet alle pijn er uit is. 'We hebben bijna duizend vragen gesteld, de antwoorden zijn ver onder de maat', zegt Van Rooijen, die aangeeft de minister 'aan de tand te zullen gaan voelen' in het debat.
‘Het is een vreselijk systeem’
Dat mensen met het nieuwe stelsel er op vooruit gaan en meer regie krijgen over het eigen pensioen, zoals minister Schouten voorspiegelt, is volgens van Rooijen een 'sprookje'. 'Het is een vreselijk systeem', zegt hij. 'Het is nominaal gestuurd door de regels van De Nederlandsche Bank. Er wordt gezegd dat er risicovrij belegd zal worden. Maar geen risico betekent geen rendement en ook geen indexatie. De gepensioneerden zijn hier de dupe van.'
Lees ook | Hoogleraar: Nieuw pensioenstelsel zorgt voor grote problemen
Pensioenaffaire
Van Rooijen vindt de bezwaren dusdanig erg, dat hij waarschuwt voor een 'pensioenaffaire die veel groter zal zijn dan de toeslagenaffaire', omdat de Belastingdienst de uitvoer van het nieuwe stelsel niet aan zou kunnen. 'Daar ging het om tienduizenden mensen, hier gaat het om tien miljoen deelnemers: zeven miljoen werknemers en drie miljoen gepensioneerden.' Tot overmaat van ramp is volgens Van Rooijen elke mogelijkheid tot het aantekenen van een bezwaar uitgesloten. 'We leven in een rechtsstaat, maar bij dit stelsel zijn alle rechten van de burgers ontnomen.'
Lees ook | Vakbond roept leden op bezwaar te maken tegen nieuw pensioenstelsel
Bijkomend probleem is het pensioen van militairen en politici. Daar is ondanks beloften nooit een indexatie toegepast. 'Als de militairen overgaan naar het nieuwe systeem, dan moet Defensie eerst tien miljard euro bijstorten.' Voor de pensioenen van politici gaat het om een half miljard, geeft Van Rooijen aan.
Nieuwe Eerste Kamer
Het debat in de Eerste Kamer zal twee dagen duren. Een deel van de oppositie is ontevreden over het feit dat vandaag wordt gedebatteerd, terwijl volgende week de nieuwe Eerste Kamer wordt gekozen. De senaat die volgende maand wordt geïnstalleerd ziet er na die verkiezingen een stuk anders uit. De coalitie, die al geen meerderheid heeft, verliest dan nog meer zetels. BBB, fel tegenstander van de pensioenwet, wordt in één klap de grootste.
De Tweede Kamer keurde de wet eind december goed, na een zeer uitgebreide wetsbehandeling. Het Nederlandse pensioenvermogen (van honderden miljarden) gaat van een collectieve pot naar grotendeels individuele potjes. De overstap naar deze nieuwe manier van pensioen opbouwen kost mogelijk tientallen miljarden, en hoe het nieuwe stelsel precies uitpakt voor specifieke fondsen is nog niet helemaal duidelijk. Wel zien veel partijen dat het pensioenstelsel in zijn huidige vorm niet meer van deze tijd is. Het nieuwe stelsel is flexibeler en past beter bij de huidige arbeidsmarkt.