Dat zegt sportjournalist Jaap Visser in BNR Paul van Liempt. "Kees Jansma merkte dat er een ongezonde, aan haat grenzende spanning uit de kamers spatte. Het had zomaar even over de rand kunnen gaan."
Succesvol jaar
Visser schreef samen met Jansma, Hugo Borst, Wessel en Penning het boek '1988, het glorieuze sportjaar', over één van de meest succesvolle jaren uit de Nederlandse sportgeschiedenis. "Als je goed naar die wedstrijd kijkt, zijn er bepaalde momenten waarbij het weinig scheelde of er was een massale knokpartij geweest op het veld. Met name Hans van Breukelen was echt overspannen in die wedstrijd. Het is een wonder dat hij zich als atleet onder controle heeft gehouden."
Vraag een willekeurige Nederlander: wat gebeurde er in het sportjaar 1988, en iedereen zal zeggen: We wonnen het Europees Kampioenschap voetbal. Maar er was zo veel meer sportsucces in 1988. Toch staat het glorieuze kampioenschap ook Visser nog helder op het netvlies. "Om de wedstrijd tegen West-Duitsland kun je niet heen. 'Het Volkspark is van Oranje': we hadden toen eigenlijk bevrijdingsdag. Dat ging toch om de oorlog en in het verlengde daarvan ook de verloren finale van 1974."
Verbroedering
Behalve de Oranje-euforie staat Visser vooral nog de spontane verbroedering voor ogen, in vele opzichten. "We zaten in een café in Brussel. We hingen uiteindelijk met Telegraaf-, AD- en Volkskrantjournalisten in de kroonluchters van het café. Het leuke was in 1988 dat het helemaal spontaan gebeurde. Het was nog niet door de commercie aangewakkerd. Het was gewoon pure vreugde."
Toenmalig chef sport van de Volkskrant Ben de Graaf vond dat dat niet kon, erkent Visser, maar die cultiveerde zijn afkeer van meelevende sportverslaggevers dan ook graag. "Hij is ook een voetballiefhebber en heeft erkend dat hij ook wel opveerde toen Oranje van West-Duitsland."
En waar eigenlijk altijd Marco van Basten en -minder vaak - Ruud Gullit worden genoemd als de grote Oranjehelden van 1988, stak er voor Visser toch één speler met kop en schouders bovenuit: Frank Rijkaard. Hij haalt met veel graagte de voormalige Argentijnse bondscoach Cesar Luis Menotti aan, misschien wel 's werelds grootste Rijkaard-adept. "Rijkaard was als voorstopper een betere voetballer dan de spitsen die tegenover hem stonden."
Jan Lammers
Ook de drie gouden medailles van Yvonne van Gennip in Calgary worden uitvoerig belicht in de bloemlezing, evenals het goud van roeiduo Rienks en Florijn bij de Zomerspelen in Seoul. En zelfs de overwinning van Jan Lammers in de 24 uur van Le Mans wist niet aan de aandacht van het kwartet te ontsnappen. Maar hoe je het ook wendt of keert: Het Volksparkstadion in Hamburg was van Oranje. En, om met Rinus Michels te spreken, we zullen het nooit, nooit vergeten...