Door Jeroen Visscher van Langs de Lat
Oranje startte toch in de strategie 1-5-3-2 die tegen Spanje in de tweede helft zo succesvol bleek. Dezelfde strategie, dezelfde spelers. Maar een andere uitvoer. In de eerste helft lukte bijna niets. Het enige positieve was het doelpunt. In de 20e minuut profiteerde Robben van twijfel in de achterhoede van Australië en scoorde na een dribbel met een schot in de rechterhoek de openingstreffer. Lang kon Robben er niet van genieten want een minuut later stond het al weer 1-1 door een prachtige volley van Cahill.
Het dilemma van de bondscoach
De vraag blijft: was het de verkeerde strategie? Of was het de slechte uitvoer? Het was én, én. In de eerste helft was duidelijk te zien dat het Nederlands Elftal aan de rechterkant en linkerkant moeite had met het afstoppen van de Australische aanvallen. De driehoek Van Persie, Robben en Sneijder konden niet goed druk zetten en de backs Janmaat en Blind konden niet op tijd doorschuiven naar de Australische backs. Met de beproefde strategie 1-4-3-3 was de balans voorin met het druk zetten beter geweest.
Interessant dilemma voor Van Gaal. De coach die in zijn kracht is als hij direct en daadkrachtig intervenieert moet kiezen tussen het gevoel van de spelers en de analyse van de tegenstander. Hij koos voor de spelers en gaf ze vertrouwen. Dat pleit voor Van Gaal als people manager, maar de prestaties in de eerste helft zullen voorkomen dat hij het nog een keer zo doet.
In die eerste helft was het vooral de uitvoer van de strategie die tekort schoot. In de wedstrijd tegen Spanje analyseerden we al eerder dat Van Gaal moet blijven hameren op het inspelen van de middenvelders door de verdedigers. Lef tonen, ook onder druk. In de eerste helft ging dit dramatisch. Dat lag aan de verdedigers en de middenvelders.
De middenvelders kunnen slechts inspelen als de middenvelders aanspeelbaar zijn. In de eerste helft werden de middenvelders slechts negen keer ingespeeld door Vlaar, De Vrij en Martins Indi. Ter vergelijking. Hummels en Mertesacker speelden in het eerste half uur van Duitsland – Portugal de middenvelders zestien keer succesvol in.
De Guzman is het voorbeeld van de middenvelder die zich vooral in de eerste helft verschuilde op het middenveld. Zijn cijfers zijn dramatisch: vijf keer succesvol inspelen van de aanvallers, drie keer druk zetten op de tegenstander en slecht drie verdedigende duels. Van alle 30 passes die De Guzman gaf in de wedstrijd, waren er 20 die terug gingen naar de verdedigers.
Depay maakt het verschil in de tweede helft
Van Gaal besloot al in de eerste helft te interveniëren en de strategie aan te passen. Door een harde overtreding op Martins Indi van Cahill kwam dat moment al voor de rust. Martins Indi moest met een hersenschudding het veld verlaten en Depay kwam er voor hem in. Hiermee schakelde Van Gaal om van de 1-5-3-2 naar de 1-4-3-3 strategie. Hij koos voor Depay en niet voor Lens. Hiermee koost hij voor het creëren van een actie in plaats van de ruimte achter de verdediging benutten.
Tien minuten na rust kwam Australië op een 1-2 voorsprong door een benutte penalty van Jedinak. Janmaat kreeg de bal op zijn hand na een voorzet. Dat werd hard bestraft door de scheidsrechter.
Daarna was het tijd voor Depay. Hij maakte het vertrouwen van zijn coach waar. Hij was goed aanspeelbaar voor de middenvelders, maakte acties en was belangrijk bij de doelpunten. In de tweede helft speelde hij in totaal zes keer een aanvaller in met een rendement van 80 procent. Hij had bijna een assist op Sneijder, maar zijn schot werd net gekeerd. AIn de 58e minuut gaf hij wel een assist waar een doelpunt uit kwam. Van Persie maakte met een hard schot de gelijkmaker 2-2. Daarna was het in de 68e minuut Depay zelf die de verlossende 3-2 voor Oranje maakte.
Na afloop gaf Van Gaal aan dat hij De Jong de man van de wedstrijd vond. Dat was met een reden want het verdedigende rendement van De Jong was vooral in de tweede helft erg goed. Zijn rendement was met de verdedigende één-op-één duels 70 procent. De man van de wedstrijd die het meest beslissend was in het uitvoeren van de strategie was een andere speler: Depay.
Oranje verloor ook
Oranje won en plaatste zich voor de achtste finales, maar Oranje verloor ook. In de wedstrijd tegen Chili zal het Nederlands Elftal aan moeten treden zonder Martins Indi en Van Persie. Van Persie vervangen levert geen puzzel op voor Van Gaal. Het vervangen van Martins Indi wel. Een nieuw dilemma voor Van Gaal?
------
Jeroen Visscher is adviseur en partner van organisatieadviesbureau Turner. Samen met collega Jurgen Frumau schreef hij het boek ‘Louis van Gaal – Hoe smeed je wereldkampioenen?’: een uitgekiende analyse van alle interventies van Van Gaal vanaf zijn eerste werkdag als bondscoach.
