"Ik heb geen enkel signaal gekregen, dus wat mij betreft is het niet aan de orde", zegt Opstelten. Toch blijkt uit een uitgelekt document dat de Verenigde Staten toegang hebben tot de systemen van internetbedrijven als Facebook, Google, Skype en Microsoft. PRISM, heet het spionageprogramma. Maar volgens de baas van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA, is het programma nodig om terroristen op te sporen.
Paspoortgegevens
Sophie in 't Veld, europarlementariër voor D66, is daar allerminst van overtuigd. "Het is één van de vele programma's die in feite onbeperkt toegang verschaffen tot gegevens over paspoorten, inclusief vingerafdrukken", zegt ze. "Het gaat heel ver en ik ben blij met de plotselinge media-aandacht. Het moet als een wake-up-call dienen en ik denk dat de Europese Commissie nu echt heel dringend in beweging moet komen en goede afspraken moet maken met de Amerikanen over de bescherming van onze gegevens."
Het punt is volgens In 't Veld, dat heel veel bedrijven klem zitten tussen de Europese wet en de Amerikaanse wet. "Het is daarom niet verstandig om die last bij die bedrijven neer te leggen. Brussel zou zelf moeten zorgen dat Europese privacywetten daadwerkelijk onze burgers en onze bedrijven beschermen. En daar zijn de Europese Commissie en de nationale regeringen - inclusief Nederland - buitengewoon laks in. De Amerikanen lijken zowel op als buiten internet ongelimiteerd toegang te claimen tot ieders gegevens." En dat moeten 'wij' als Europeanen niet pikken, vindt In 't Veld.
Stasi
Ook internetjournalist Brenno de Winter reageert fel. "Wat we weten is dat profielen tot in detail van burgers worden bijgehouden van een niveau waar destijds zelfs de Stasi niet aan kon tippen: je Facebookberichten, waar je bent, wat je op Google hebt gedaan, wat je tegen wie hebt gezegd op Skype, al die dingen zijn toegankelijk voor de Amerikaanse overheid."
"Ik begrijp de reactie van Opstelten", zegt voorzitter Jacob Kohnstamm van Het College Bescherming Persoonsgegevens. "Maar ik vind dat er vragen gesteld moeten worden aan de Amerikaanse regering en pas als de antwoorden er zijn zou zo'n onderkoelde reactie misschien op zijn plaats zijn. Als Amerika op grote schaal spioneert heeft dat volgens Kohnstamm grote gevolgen. "Als dat rechtmatig is, is die elektronische snelweg kennelijk niet zeker meer en betekent dat nogal wat voor het vertrouwen dat we in elkaar en elkaars instituties en landen kunnen hebben en dus ook grote producten die grote bedrijven als Facebook, Microsoft en Google leveren.