Stemmen per app: zinvol experiment of hooghartigheid?

Het gaat om de gemeenten Molenwaard, Almelo, Emmen, Hollands Kroon en Lingewaard. Zij willen kiezers de mogelijkheid bieden om via een computer of app hun stem uit te brengen. Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) zegt niet bij de plannen te zijn betrokken.

SP: 'hobbyisten'

SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak wil dat minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)  het experiment stopt. 'We zijn in 2009 al gestopt met de stemcomputer. Daarna hebben we heel veel onderzoek laten doen, er zijn dikke rapporten verschenen, onderzoekscommissies... Die hebben allemaal geconcludeerd: het is niet veilig. Niet veilig tegen fraude, hacken, het stemgeheim, het eventueel kopen van stemmen.' Ook het elektronisch tellen van de stemmen mag niet meer gebeuren met een apparaat dat verbonden is met het internet.

Van Raak: 'Nu zijn er een paar hobbyisten in Molenwaard, Almelo, Emmen, Hollands Kroon en Lingewaard samen op werkbezoek geweest in Estland, die hebben besloten dat ze het beter weten dan de regering, dan de Kamer, dan de AIVD, dan de NSA en zeggen: nou, dan gaan wij gewoon lekker zelf een stem-app ontwikkelen.'

Verantwoorde uitslag

De Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken, de vereniging van verkiezingsambtenaren, is niet direct voor het invoeren van zo'n app, maar is wel voorstander van experimenteren omdat er iets moet veranderen aan de bestaande situatie. Volgens vicevoorzitter Henk van Dijkhuizen is stemmen met het rode potlood namelijk niet meer van deze tijd en vormt het een te zware belasting voor de ambtenaren. 'Aan het einde van zo'n lange dag, 's avonds laat, vraagt het toch een opperste concentratie van mensen om tot een verantwoorde uitslag te komen.'

Volgens Van Dijkhuizen zijn verkiezingsambtenaren deskundig genoeg om rekening te houden met de veiligheid. 'Dat staat gewoon niet ter discussie, dat moet absoluut veilig.' Bovendien mag de kiezer zelf weten of hij aan het experiment deelneemt. 'Dan vind ik echt de reactie van verschillende Kamerleden, maar ook vanuit BZK, toch wel een beetje teleurstellend: dat we die ruimte niet krijgen om hiervan te leren.'

Paard en wagen

'Dit is nou echt de hooghartigheid van lokale ICT-mensen, ambtenaren bij die gemeentes', reageert Van Raak fel. Volgens hem krijgen gemeenten steeds meer geld om verkiezingen te organiseren, maar besteden zij dat aan andere zaken.

Van Dijkhuizen: 'Als bij het eerste het beste ongeluk met de auto, toen die ontwikkeling startte, we daarmee gestopt waren, hadden we nu allemaal nog in een paard en wagen gezeten. Ik vind echt dat er ruimte moet zijn voor gemeenten om dit soort dingen uit te proberen. Dat heeft niks met hooghartigheid te maken.'

Het ministerie van Binnenlandse Zaken vindt stemmen via internet te onveilig en zegt te hopen dat de betrokken gemeenten dat uit zichzelf zullen inzien.