Waterstof wordt als een belangrijk middel gezien om de overstap naar een uitstootvrije economie te maken. De productie van waterstof gebeurt echter vooralsnog veel op een milieu-onvriendelijke manier, zegt octrooi-beoordelaar Victor Veefkind van het Europees Octrooibureau, tevens mede-auteur van het rapport.
Luister ook | Eyeopeners - Dit zijn volgens experts de innovaties van 2023
Elektrolyse
'Waterstof wordt al decennialang in de chemie gebruikt als belangrijke grondstof en wordt dus ook veel geproduceerd. Alleen wordt voor de productie nu vooral gebruik gemaakt van gas en kolen, met veel CO2-uitstoot tot gevolg. De afgelopen tien jaar zijn de meeste octrooien aangevraagd voor de ontwikkeling van schone waterstof waarbij gebruik wordt gemaakt van elektrolyse van water.'
Naast verduurzaming van de waterstof worden volgens het bureau ook veel octrooien aangevraagd voor de toepassing van de energiebron in de transportsector. 'Met name veel autofabrikanten uit Azië doen veel op dit gebied', zegt Veefkind.
Van de Nederlandse octrooien op het gebied van waterstof tussen 2011 en 2020 heeft 60 procent betrekking op technieken die kunnen bijdragen aan vergroening van de economie. De overige 40 procent gaat over verbeteringen van bestaande technologieën die geen directe impact op de CO2-reductie hebben.
Lees ook | Nederland Europees koploper octrooiaanvragen
Duidelijk signaal
Met name in de steden Amsterdam, Den Haag en Eindhoven worden veel waterstoftechnologieën ontwikkeld. De grootste ontwikkelaar van nieuwe technieken in deze periode is Shell, die 63 internationale octrooien op het gebied van waterstof aanvroeg. Het Saudische chemiebedrijf Sabic en zorgtechnologiebedrijf Philips ontvingen respectievelijk 39 en 22 octrooien.
Nederland is goed voor 4 procent van alle waterstofpatenten die tussen 2011 en 2020 toegekend werden, terwijl de Europese Unie als geheel 28 procent van deze patenten bezit. Japan komt op de tweede plaats met 24 procent en de Verenigde Staten op de derde plaats met 20 procent.
Volgens Veefkind wordt het grootste deel van de aangevraagde octrooien ook daadwerkelijk verleend. 'Het is een duidelijk signaal van waar de innovatie heen gaat.'
Luister ook | De Strateeg - Strategische Vragen | Welke alternatieven zijn er nog voor waterstof?
China
In China wordt veel geoctrooieerd, maar het land komt desondanks toch vrij laag in deze ranglijst. Dat heeft te maken met het feit dat de Chinese innovaties vooral op China zijn gericht, zegt Veefkind. 'Wij kijken vooral naar innovaties die in verschillende landen leiden tot octrooien. Dat is vaak een signaal dat een innovatie ook internationaal ingezet kan gaan worden. China opereert op dit gebied weinig buiten de deur.'
