Volgens Bloomberg zijn Japan, Nederland en de Verenigde Staten het eens geworden over de beperking van de export van apparatuur voor de productie van halfgeleiders naar China. De gesprekken hierover zouden vandaag worden afgerond. Nederland zou de verkoop van machines aan China die worden gebruikt voor de productie van geavanceerde chips gaan beperken, Japan zou soortgelijke beperkingen opleggen aan Nikon Corp.
Slimmere wapens
Washington wil dat er minder chips en apparatuur om halfgeleiders te maken naar China gaan. Zo willen de Verenigde Staten voorkomen dat China met de allernieuwste technologie steeds slimmere wapens kan maken. Maar het heeft de belangrijkste bondgenoten, met name Nederland en Japan, er nog niet van overtuigd om dergelijke beperkingen in te voeren. Nederland is de thuisbasis van ASML, dat als toonaangevende chipmachineproducent van cruciaal belang is voor het maken van halfgeleiders.
EUV- en DUV-machines
Tot nu toe heeft ASML alleen aan de Amerikaanse wensen voldaan door zijn EUV-chipmachines, de allernieuwste en meest geavanceerde machines om de modernste chips mee te fabriceren, niet aan China te leveren. Topman Peter Wennink gaf onlangs aan dat ASML daar met grote investeringen elders geen grote gevolgen van ondervindt.
Lees ook | ASML-deal aanstaande tussen Nederland en VS
Maar de VS willen ook voorkomen dat de oudere DUV-machines naar China gaan. Dat zou wel grote gevolgen hebben voor ASML dat nog een flink deel van zijn omzet uit het Aziatische land haalt. Tot nu toe wil de Nederlandse regering nog niet mee met de plannen van Washington, maar een compromis is in de maak - mogelijk vandaag al in Washington. ‘DUV-chips zitten in huis-tuin-en-keukenapparatuur maar kunnen met de juiste technologie ook worden gebruikt in wapensystemen', licht Knoop toe. 'De Amerikanen voeren niet alleen druk uit op Nederland, maar ook op Japan, Taiwan en Zuid-Korea om de export van die chipmachines naar China te blokkeren. Uit vrees dat de Chinezen die chips ook gaan gebruiken in hun wapensystemen.'
Exportvergunningen
Voor DUV-machines is volgens Knoop op dit moment geen exportvergunning nodig. ‘In het verleden kon de technologie op de zogeheten lijst van Wassenaar staan, de Wassenaar Arrangement, een internationaal verdrag tussen 42 landen waarin afspraken worden gemaakt om de export te beperken van goederen en technologieën die zowel militair als commercieel worden gebruikt. Daar zou DUV op kunnen staan, ware het niet dat het verdrag op z'n gat ligt omdat Rusland en Belarus ook lid zijn van dat verdrag', aldus Knoop.
Belangen
Hij vervolgt: 'Voor Nederland is ook de vraag, gaan we nu niet een stap te ver? Wat betekent dit voor de toeleveringsketen? China produceert veel chips die in onze huis-tuin-en-keukenapparatuur zitten, maar ook op het gebied van zeldzame aardmetalen zoals bijvoorbeeld grondstoffen voor onze windturbines en batterijen voor elektrische auto's zijn we afhankelijk van China. Wat gaat China doen als wij de export verder beperken? Trekken zij dan hun grondstoffenkaart? Dat zijn allemaal belangen die meespelen in de huidige onderhandelingen.’
Lees ook | ASML verwacht recordjaar, ondanks beperkingen richting China