'We kijken op dit moment naar een digitaal domino-effect'

Hoewel er geen precies aantal bekend is, durft directeur Dave Maasland van antivirusbedrijf ESET gerust te zeggen dat de gegevens van ruim een miljoen mensen op straat liggen. 'Ik denk dat we op dit moment live kijken naar een digitaal domino-effect', zegt hij. 'Dit is welke verregaande gevolgen er zijn als er een lek ontstaat bij een relatief onbekende leverancier. Dat maakt dit wel echt uniek.'

Lees ook | Gegevens honderdduizenden NS-klanten op straat door datalek

En Nederland is allerminst voorbereid op een dergelijk domino-effect, denkt Maasland. Hij stelt dat er in ondernemend Nederland vaak wordt gezegd 'dat het allemaal wel goed geregeld is', en dat er nooit echt om veiligheidsgaranties wordt gevraagd. Zo zou er weinig naar certificeringen worden gevraagd, of worden er weinig 'testen' uitgevoerd. 'Dit laat zien wat er kan gebeuren als een lek ontstaat bij een IT-bedrijf dat zo'n 300 klanten bedient.'

Grootste in de geschiedenis

Als het lek zich in dit tempo blijft ontwikkelen, dan bestaat er volgens Maasland geen twijfel over dat dit het grootste datalek is dat er ooit in marketingland is ontstaan. Ook denkt hij dat het het grootste datalek aan één stuk is waarbij grote bedrijven aaneen worden geregen.

Maar welke data precies buit is gemaakt, is niet duidelijk. 'Het zou alleen om naam en e-mailadres gaan, maar mogelijk nu ook om onderzoeksdata', vervolgt Maasland. 'En als dat bijvoorbeeld vragenlijsten zijn met twintig à dertig vragen per persoon, dan heb je qua omvang gegarandeerd te maken met het grootste datalek in de Nederlandse geschiedenis.'

'Niet naïef zijn'

Volgens Maasland doen Nederlanders er goed aan om niet naïef te zijn over wat er met hun data gebeurt. Zo werden er onlangs drie mannen gearresteerd die specifiek datalijsten van vrouwen die in de jaren '50 zijn geboren verhandelden, omdat die eventueel vatbaarder zouden zijn voor misdaden. Daarnaast is er extra waakzaamheid geboden voor mensen die bijvoorbeeld verzekerd zijn bij CZ en ook een Vodafone-abonnement hebben.

Lees ook | Cybercriminelen maken meer slachtoffers en worden steeds jonger

'Het is ook gewoon een wake up-call', vervolgt Maasland. 'Dit is pure datadiefstal. En we hebben eerder dergelijke aanvallen meegemaakt. Dat er via één softwarepakket allerlei andere bedrijven geïnfecteerd werden. Bedrijven moeten zich dus bewust worden van het digitale domino-effect. We moeten dus betere afspraken met leveranciers - niet alleen op blauwe ogen vertrouwen, maar ook gewoon vragen om bepaalde waarborging van een bedrijf.'