Om 19:00 | Extra uitzending ivm vliegtuigcrash Oekraine

Op de grens van Oekraïne en Rusland is een vol passagiersvliegtuig van Malaysia Airlines is neergeschoten. Het vliegtuig was vanaf Amsterdam onderweg naar Kuala Lumpur, Maleisië.

De 280 passagiers en 15 crewleden van de Boeing die in Oekraïne is neergestort zijn omgekomen bij de crash. Dat meldt een Oekraïense medewerker van het ministerie van Binnenlandse Zaken, Anton Gerashchenko, op zijn Facebook-pagina. Hij zegt dat Poetin-gezinde terroristen met hun anti-raketsysteem en een Buk-raket het vliegtuig hebben neergehaald.

Benno Baksteen
Luchtvaartveiligheidsdeskundige Benno Baksteen tast ook nog enigszins in het duister over de precieze oorzaak. "Alles duidt op desintegratie in de lucht. Dat gebeurt niet zomaar, dus ik zou de berichten dat het toestel is neergeschoten wel geloven. Op deze hoogte was tot nu toe de gedachte dat dat niet kan gebeuren, maar er is ongetwijfeld spul beschikbaar om dit te doen. Er zijn helaas best veel conflicten op de wereld en de analyse of het wel verantwoord is om daaroverheen te vliegen moet voortaan weer anders worden gemaakt."

Je kunt het hele luchtverkeer stilleggen, maar dat blijft volgens Baksteen altijd een afweging. "Je valt onder de gewone luchtverkeersleiding en het zijn landen waarvan je niet verwacht dat ze dergelijke wapens in huis hebben. De luchtvaartmaatschappijen weten nauwelijks meer dan wij, maar ik denk dat het steeds waarschijnlijker wordt dat sprake is van uit de lucht schieten van een vliegtuig. Het zal bevestigd moeten worden, en dat moet door de wrakstukken te bekijken. Het enige wat ze nu kunnen doen is bekendmaken wie er aan boord zaten."
 

Tragische fout
Correspondent Stef Heinink meldt dat de crash plaatsvond bij het stadje Torez, op 70 tot 100 kilometer ten oosten van Donetsk, 20 tot 50 kilometer van de Russische grens én het Russische luchtruim. "Ik heb al gezegd dat autoriteiten van het ministerie van Binnenlandse Zaken hebben expliciet op Facebook verklaard dat het is neergeschoten door een luchtdoelraketsysteem. Een bron heeft het vermoeden uitgesproken van een blunder, omdat de vluchtroute vlakbij een vluchtroute van een militair vrachttoestel van de Oekraïense regering zou zijn en dan zou sprake zijn van een tragische fout. De separatisten zouden het commando hebben gekregen om dat toestel uit de lucht te halen."

Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg kan ook niet met zekerheid een schuldige aanwijzen. "De Amerikanen hebben apparaten waarop je kunt zien waarvandaan het schot precies is gelost. Je kunt dat heel precies nagaan. De schuldvraag kun je niet bewijzen, maar het vermoeden kan groeien. Het lijkt me niet waarschijnlijk dat de Russen er iets mee te maken hebben, ook omdat Aeroflot geen vluchten meer uitvoert boven Oekraïne. De kans is het grootst dat de separatisten het hebben gedaan. Maar de vraag is of ze dat op eigen houtje hebben gedaan."
 

Beurzen
De beurzen reageren behoorlijk op de crash, meldt beurscommentator Rob Jansen. "Beleggers waren al in mineur vanwege de sancties tegen Rusland tegen onder meer Gazprom. Duitsland sloot 1 procent lager. Dat maakt beleggers niet blij. Daar komen de ontwikkelingen om 17.00 uur bovenop. Dat effect zie je in de koersgrafieken. Je ziet de AEX dalen met 1,5 procent. Ik ben benieuwd of het morgen bij de opening nog effect heeft op de koers. Het verlies van de Dow Jones loopt terug, tot 0,2 procent op dit moment."

"It is with great regret that KLM has learned about the possible incident", meldt KLM. "Ze geven aan dat ze spijt betuigen. Ze geven aan dat als het incident waar blijkt te zijn, zij hun spijt aan alle nabestaanden willen meegeven. Het is verschrikkelijk wat je ziet. Je ziet vliegtuigbrokstukken en dingen nasmeulen. De meeste mensen helpen, maar er zijn verder al aan het roven. Maar er worden ook paspoorten getoond van mensen van 12 of 13 jaar. We weten daardoor wel dat het inderdaad om deze vlucht gaat. Gruwelijke beelden", bevestigt Oekraïne-deskundige Geert Jan Hahn.

Ambassadeur
De Oekraïense ambassadeur in Nederland Olexander Horin toont op BNR zijn medeleven met de nabestaaanden. "I can not even express my feelings. It is a great tragedy because many people died. This is not an incident, not an accident, not a catastrophe, it is terrorism. I have no doubt that the plane has been shot by the DNR terrosist organisation. It is not the first time that they did such a thing. It is the terrorists that did this, and the neighbour country. The Russians are supporting the rebels quite openly with weapons. The communication has stopped at 4:20, which proves that this was a terrorist action."

"Het gebied is sinds enkele maanden in handen van de pro-Russische separatisten die met Russische steun strijden tegen Oekraïne", schetst Hahn. "President Petro Porosjenko van Oekraïne zou al gebeld hebben met Rutte en zijn spijt betuigd hebben. Hij spreekt van terroristen en van de sponsoren - Rusland - die hier achter zitten. Mogelijk was sprake van een verkeerd doelwit. Ze beschouwen dit als hun luchtruim, maar dit zal waarschijnlijk niet de bedoeling zijn geweest, ook omdat er zeker 15 Amerikanen aan boord waren."

McCain
Er zou in ieder geval een groep Volendammers aan boord hebben gezeten, meldt RTV Noord-Holland. "De geschrokken en ongeruste familieleden laten zich natuurlijk ook horen via social media. We hebben reacties van de verschillende luchtvaartmaatschappijen - zoals Lufthansa - die niet meer boven dit gebied vliegen. Obama gaat waarschijnlijk een speech houden. Hij had een gesprek met Poetin, dat al gepland was, en aan het einde van dat gesprek zou Poetin Obama hebben ingelicht over de crash", zegt redacteur Jan Postma.

"Het is en blijft hetzelfde speculeren. De Russen hebben het niet gedaan, de Oekraïners hebben het niet gedaan en de rebellen hebben het niet gedaan. Het zou niets verbazen als er ook enige Amerikanen aan boord zaten. Over de spanningen gesproken: John McCain noemt het ondenkbaar dat Poetin hier achter zou staan. Het is mogelijk dat er raketten vanaf die vrachtwagens worden afgeschoten."

Terreurdaad
Het vliegtuig is afgevuurd van Russische bodem, melden diverse media volgens correspondent Olaf Koens. "Wie het precies gedaan heeft, is ook hier nog niet duidelijk. Het is moeilijk te voorzien, maar het is een ontzettend grote ontwikkeling. Als blijkt dat de pro-Russiche rebellen hiervoor verantwoordelijk zijn en dit was daadwerkelijk een bewuste actie, is dat een terreurdaad waar keihard tegen opgetreden zal worden. Maar het moet natuurlijk eerst worden onderzocht."

Aanvankelijk meldden de rebellen wel dat ze op een vrachtvliegtuig hadden geschoten, meldt Koens. "De afgelopen dagen is dat meerdere keren gebeurd en de rebellen melden dat ze dat met hulp van Russen hebben gedaan."
 

Verslaggever Jeroen Stans zag bij binnenkomst van de eerste details verschillende mensen met de hand voor de ogen en voor de mond. "Het nieuws is zó hard aangekomen en daar komt het bericht van Opstelten dat er veel Nederlandse doden zijn nog overheen. Nabestaanden komen hier naar boven, waar ze worden opgevangen door onder meer Slachtofferhulp."