Genghis Khan komt Nederland veroveren

Het Mongoolse Rijk van Genghis Khan (ca. 1160 -1230) – ook geschreven als Dzjengis Khan – was enorm, benadrukt conservator Dirk Staat nog maar eens. 'Het strekte zich uit vanaf de Stille Oceaan in het oosten tot de Donau in het westen, en bevatte onder andere het huidige China, Rusland en Iran. Alleen het Britse Rijk was rond 1900 qua oppervlakte nog groter. Maar dat lag niet aan elkaar vast.'

Groot generaal

'Genghis wist de Mongoolse nomadenstammen te verenigen en had op zijn hoogtepunt een leger van meer dan 100.000 ruiters', zegt Staat. 'De Mongolen maakten gebruik van een speciale handboog en konden ontzettend goed paardrijden. Met die combinatie konden ze iedere vijand op het slagveld verslaan.'

'De Mongolen waren in staat gebruik te maken van het terrein, het weer en de omstandigheden van de vijand. Dat was voor Europeanen vrij nieuw. Bij een slag met Hongaarse ridders werden de Europeanen daarom ook in de pan gehakt. Genghis was een militair innovator en de koning van de gesimuleerde terugtocht: hij deed net of hij verslagen was en vluchtte om de achtervolgende vijand vervolgens een hinderlaag in te lokken.' In de film Mongol (2007) kan je zien hoe dat er zo ongeveer uit heeft gezien:

Vrijhandelsverkeer

Er is een schatting dat er 40 miljoen mensen zijn gestorven tijdens de 25 jaar veroveringen. 'De totstandkoming van het rijk was bloedig maar de overheersing was niet heel verschrikkelijk', meent Staat. 'Genghis creëerde een geavanceerd administratief systeem met ambtenaren, dat later ook door de Chinezen is overgenomen. In de veiligheid van het rijk ontstond daarnaast een soort vrijhandelsverkeer, waar grote welvaart mee gepaard ging.'

In het rijk van Genghis was er ook geloofsvrijheid. Volgens Staat leefden boeddhisten, moslims en christenen naast elkaar. 'Het was een echte smeltkroes van culturen. In de tentoonstelling is er een porseleinen grafsteen van een nestoriaanse christen. Daarop is een soort Maltezer kruis te zien, met daaronder een lotusbloem en daarnaast Mongools en Syrisch schrift.'

Paardenvolk

Toch is er eigenlijk nog niet heel veel bekend over Genghis Khan. 'We hebben een stempel van zijn dochter en spullen uit zijn periode, zoals zijden kleding, muziekinstrumenten, zadels, militaire uitrusting en wapens', zegt Staat. 'Maar in de hele wereld is er niet één object persoonlijk aan hem gerelateerd. Niemand weet ook waar hij begraven is. Zijn familie heeft grote moeite gedaan om dat geheim te houden: de personen die aan zijn graf hebben gewerkt zouden zijn gedood.'

'De Mongolen waren nomaden die heel mobiel van de ene naar de andere plaats trokken. Ze leefden met hun paarden en hebben ook geen grote steden gesticht. Het was een echt paardenvolk.'

Voor het eerst is deze tentoonstelling nu buiten China te zien. In China ligt de autonome regio Binnen-Mongolië. Het Mongoolse volk is volgens Staat daardoor uitgespreid over twee landen: Mongolië zelf en deze regio in het noorden van China. 'In China wonen de meeste Mongolen. Hun cultuur wordt daar ook nog beleefd. In Mongolië bestaat de nomadische cultuur ook nog voor een deel, net als het gebruik van het Mongolische schrift.'