Giphart schrijft zijn nieuwste werk met een robot
Wie reikhalzend uitkijkt naar nieuw authentiek werk van Ronald Giphart komt dit najaar mogelijk bedrogen uit. In het kader van een experiment schrijft Giphart zijn nieuwste werk met behulp van een taalrobot.
Voor het jaarlijkse evenement Nederland Leest, een initiatief van de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB), schrijft Giphart samen met de bot een nieuw slothoofdstuk voor de roman Ik, robot (1969) van Isaac Asimov. 'Dit is wereldwijd nog nooit zo gedaan', zegt de schrijver. 'Het wordt een interessant experiment.'
15.000 boeken
De taalrobot heeft een database van 15.000 boeken uit de Nederlandse literatuur. Via een app op zijn laptop kan Giphart, als een soort van dirigent, de robot inschakelen. 'We gaan zien of het er beter van wordt. Ik tik een paar woorden of letters in, en dan maakt de computer het af. Zo geeft de bot voorzetten. Maar ik blijf de baas en bepaal per zin of ik het een goede ontwikkeling vindt.'
Volgens dr. Folgert Karsdorp van het Meertens Instituut, dat de computer heeft geprogrammeerd heeft, rollen er nu al 'mooie en spannende zinnen uit ons experiment', al is een heel boek schrijven nog niet mogelijk. Karsdorp: 'Net als met de elektrische gitaar moeten we nog ontdekken hoe deze taalmodellen 'bespeeld' moeten worden.'
Eigen vingerafdruk
De vraag in hoeverre het boek dan van de hand van Giphart of de computer is, is nog niet te beantwoorden, zegt de schrijver. 'Ik kan dat zelf bepalen. Elke schrijver heeft zijn eigen vingerafdruk, en met een knop kies ik welke stijl ik laat prevaleren. De bot heeft een enorme hoeveelheid woorden tot zijn beschikking en geeft daar zijn eigen draai aan. Zo werkt een schrijver normaal ook.'
Waar Giphart enthousiast is over het experiment, zien anderen een overname door computers, ook op literair vlak, als angstbeeld. Giphart is daar nog niet bang voor. 'Met de muziek is dat ook niet gebeurd. Een computer kan wel kunst of muziek genereren, maar het is niet het echte werk. Menselijke beïnvloeding blijft natuurlijk wat een kunstwerk een kunstwerk maakt.'
Thema Robotica
Het thema van Nederland Leest is dit jaar robotica; het motto is 'Lees de toekomst'. Tijdens het evenement ivan 1 tot 30 november wordt elke bibliotheekbezoeker een exemplaar van het boek van Asimov cadeau gedaan.
