‘Sexting is niet raar, de foto doorsturen wel’
Tieners en seks: soms een wat lastige combinatie. Want wat doet seksuele voorlichting eigenlijk? En waarom blijven jongeren elkaar maar naaktfoto’s sturen? Antropoloog Willemijn Krebbekx promoveerde op het onderwerp en ging maandenlang terug de schoolbanken in om helemaal te integreren en deze vragen te beantwoorden.
‘Er gaat al een heleboel goed’, zegt Krebbekx. ‘Nederland wordt vaak gezien als gidsland als het gaat om seksualiteit en seksuele voorlichting. Maar ik had er ook een beetje mijn vraagtekens bij, want ik had het idee dat er zoveel meer gebeurt in het leren rondom seksualiteit dan wat in die zes lessen seksuele voorlichting wordt besproken. Ik was benieuwd hoe ze nou leren over seksualiteit, anders dan die officiële kennisoverdacht.’
Krebbekx is naar vier middelbare scholen gegaan als ‘extra leerling’: ‘Ik ging mee met de leerlingen naar de verschillende lessen, maar was er ook in de pauzes, bij schoolreisjes, schoolfeestjes, in musea en zwembaden. Ik observeerde hoe ze met elkaar omgingen en op wat voor manier seksualiteit daar een rol in speelde.’
Gierende hormonen
‘Het aangenomen idee dat tieners geleid worden door hun hormonen en daardoor ontzettend naïef aan de gang gaan houdt helemaal niet’, zegt Krebbekx over de uitkomsten van haar onderzoek. ‘Ze spreken ontzettend veel met elkaar. Allerlei stapjes in de seksuele ontwikkeling worden eigenlijk sociaal overlegd.’
De rode draad daarbij is eigenlijk dat jongeren bij elkaar op zoek zijn naar ‘wat normaal’ is, zegt Krebbekx: ‘Ze willen weten wat normaal is hun eigen groep en hoe ze bij de groep kunnen blijven. Alles gaat heel stapsgewijs en het proces, van de allereerste zoen tot de allereerste keer seks, duurt vrij lang.’
Als het fout gaat
Die gesprekken zijn over het algemeen heel vrolijk volgens Krebbekx, maar als het fout gaat, dan gaat het ook goed fout. Als bijvoorbeeld een naaktfoto wordt gelekt: ‘Dan wordt ontzettend snel afstand genomen van iemand en wordt er gedacht dat die persoon helemaal verkeerd bezig is en niet meer te redden is.’
‘Ik denk dat we niks oplossen door te zeggen dat iemand dom is’, zegt Krebbekx. ‘Dat is precies de reactie die leerlingen ook hebben, waardoor iemand compleet alleen komt te staan in de school. Terwijl sexting een normale manier is geworden van seksueel contact. Één op de acht jongeren doet het.’
Lees ook
'Sexting niet zonder risico's, maar het kan wel leuk zijn'
Focus op de sociale kant
Krebbekx pleit daarom voor een andere kijk op moderne seksualiteit: ‘Ik denk dat we onze normen moeten herzien van wat een normale omgang is en dat het dus niet normaal is om ongevraagd zo’n foto door te sturen. En dat dus niet degene die de foto als eerste stuurt de fout maakt.’
Een aanpassing van de seksuele voorlichting zoals die nu is, vindt Krebbekx ook een goed idee: ‘Je ziet dat er ontzettend veel aandacht is voor biologische processen en het tegengaan van tienerzwangerschappen en soa’s, maar dat de sociale kant nog wat minder aandacht krijgt. Ik denk dat het ook zeker belangrijk is om opnieuw te kijken wat voor normen er worden gecommuniceerd.’
