En als die wervel onder bijzondere omstandigheden omdraait, zoals de afgelopen dagen gebeurde, stijgt de temperatuur in dat deel van de stratosfeer zomaar met 40 tot 50 graden, door de dalende lucht. 'Daardoor wordt die poolwervel oostelijk en gaat 'ie onze straalstroom tegenwerken. Daardoor neemt de zuidwestenwind bij ons in kracht af en ontstaat een hogedrukgebied boven de Noordpool. En dan kan de kou van de Noordpool in één keer naar het Zuiden stromen.'
Lees ook | Amerikaanse steden lamgelegd door aanhoudende kou
En als dat ons bereikt, gaan we de winter in, zegt Reinout van den Born van Weer.nl. 'Dat gebeurt eens in de zoveel jaar. Bijna elke vorstperiode van naam en faam in Nederland is door zoiets voorafgegaan en het feit dat het nu is gebeurd betekent dat de kans op zo'n vorstperiode groter is geworden. Je ziet op dit moment de weerkaarten helemaal op de kop gaan en de laatste berekening laat de vorst vanaf aanstaande donderdag naar Nederland komen.'
Luister terug | IJsclubs in de problemen door droge zomer
Ze noemen het een sudden stratospheric warming, als zo'n fenomeen zich zo plotseling voordoet, zegt Van den Born. 'Het is nog maar één berekening, maar het hart van winterliefhebbers gaat heel veel sneller kloppen als zoiets gebeurt. Dan ga je in de nachten naar beneden de min 5 en komt het overdag nauwelijks meer boven nul.' De laatste Polar vortex die Nederland bereikte was in februari 2018. Toen kon er tegen maart nog geschaatst worden. 'Maar we zijn er nu heel vroeg bij.'
